تندیس اسبسوار پتر کبیر یا سوارکار برنزی
تندیس اسبسوار پتر کبیر که به«سوارکار برنزی» شهرت دارد، به احترام بنیانگذار شهر سن پترزبورگ ساخته شده است.
مجسمه سوارکار برنزی سن پترزبورگ، که به عنوان یکی از نمادهای برجسته این شهر شناخته میشود، بر روی یک پایه سنگی بزرگ واقع شده و به هنرمندانهترین شکل ممکن طراحی شده است. این مجسمه یادبودی از پیروزی و قدرت است که نمایانگر تاریخ غنی و فرهنگ مردم روسیه میباشد.
تندیس شاهوار پتر کبیر سوار بر پشت اسبی برنزی، از طرف کاترین کبیر برای بزرگداشت جدش به شهر هدیه شد. شاهزاده کاترین آلمانی برای ازدواج با پتر سوم از خاندان «رومانف» به روسیه آمد و بسیار علاقه داشت تا بر حق بودن خود را با نسبت دادن نامش به بنیانگذار شهر ثابت کند. در همین راستا وی مجسمهسازی فرانسوی به نام «اِتین موریس فالکونه» (Etienne-Maurice Falconet) را برای خلق یادمانی در خور مؤسس امپراطوری روسیه گماشت.
فالکونه شاهکار خود را بین سالهای ۱۷۶۸ تا ۱۷۸۲ ساخت و در این مدت به مطالعه دقیق و عمیق اسب سواران در کوه و تپهها پرداخت. تا قبل از این مجسمه هیچ اسبی که بر روی دو پا ایستاده باشد به تصویر کشیده نشده بود. ساخت این تندیس که قرار بود ۸ سال به طول بیانجامد به خاطر نزاعهایی که بین هنرمند و فیلسوف مورد علاقه کاترین به وجود آمد ۴ سال بیشتر طول کشید و در آخر فالکونه قبل از نصب مجسمه بدون خداحافظی روسیه را ترک کرد.
طراحی مجسمه سوارکار برنزی
مجسمه با ابهت پتر کبیر، اولین مجسمه اسبسوار سن پترزبورگ بود. این تندیس، بنیانگذار نامی شهر را با حالتی در خور یک رهبر که کشورش را به سمت آینده هدایت میکند به تصویر کشیده است. پایه مجسمه صخرهای را شبیه سازی کرده و از یک قطعه بزرگ گرانیت قرمز تراشیده شده است. این قطعه گرانیتی به تنهایی وزنی بیش از ۱۶۰۰ تن داشته و حمل آن از خلیج فنلاند حدود ۹ ماه به طول انجامید. نوشتهای در کنار تندیس سوارکار برنزی میگوید «تقدیم به پتر اول، از طرف کاترین دوم» این نوشته در یک طرف به لاتین و طرف دیگر به روسی حک شده است.
پتر کبیر سوار بر اسبی که بر روی دو پای عقبی خود بلند شده، بر روی صخرهای ایستاده و با اشاره به غرب، روسیه را به سمت آیندهای روشن هدایت میکند. گفته میشود علت اینکه روی او به سمت غرب میباشد، الهام گرفتن وی از غرب برای اصلاح و تغییر شکل روسیه قدیم بود. یک مار به نمادی از گنج، زیر پاهای اسب لگدمال شده است.
افسانههای محلی آن زمان میگفتند تا زمانی که مجسمه در جای خود در میدان «سناتسْکایا» (Senatskaya) باقی بماند، نیروهای دشمن هرگز نمیتوانند سن پترزبورگ را اشغال کنند. این افسانه باعث شد تا مقامات دولتی مجسمه را طی جنگ جهانی دوم با کیسههای شن و قرار دادن سازهای چوبی به دورش حفظ کنند. در نهایت این تندیس بدون حتی یک خراش جنگ پر آشوب را پشت سر گذاشت.
نام مجسمه سوارکار برنزی
این یادمان در ابتدا به نام تندیس پتر کبیر شناخته میشد. نام امروزی آن از یک شعر شاعر نامی روسیه، «الکساندر پوشکین» برگرفته شده که در سال ۱۸۳۳ منتشر گردید و نامش «سوار برنزی» بود. در این شعر که بعد از سیل عظیم سال ۱۸۲۴ سروده شد، تندیس پتر کبیر جان گرفته و «ایوجِنی» (Evgeny) را دنبال میکند.
تعامل با فضای شهری
مجسمه سوارکار به خوبی با فضای شهری سن پترزبورگ ادغام شده است. طراحی و معماری اطراف آن تأثیر زیادی بر تجربه بصری بازدیدکنندگان دارد.
علاوه بر این، محیط اطراف مجسمه، شامل پارکها و خیابانهای وسیع، امکان برگزاری رویدادهای فرهنگی و اجتماعی را فراهم میکند. این تعاملها بیانگر پیوند عمیق مجسمه با زندگی روزمره شهروندان است.
نقش فرهنگی و اجتماعی
مجسمه سوارکار برنزی سن پترزبورگ نمادی از تاریخ و فرهنگ روسیه است. این اثر هنری تأثیر زیادی در ادبیات، هنر و زندگی عمومی دارد و به نوعی نشاندهنده روحیه ملی و اجتماعی مردم این کشور میباشد.
تلاشهای حفاظت و مرمت
مجسمه سوارکار برنزی سن پترزبورگ از دههها پیش در معرض آسیبهای محیطی قرار دارد. تلاشهای متعددی برای حفاظت و مرمت این اثر تاریخی انجام شده است.
در ابتدا، کارشناسان با استفاده از مواد شیمیایی مخصوص به تمیز کردن سطح مجسمه پرداختند. این فرآیند موجب حذف آلودگیها و چربیها شد.
سپس، برای جلوگیری از زنگ زدگی و آسیبهای بیشتر، یک لایه پوشش حفاظتی بر روی مجسمه اعمال گردید. این پوشش به حفظ زیبایی و کیفیت ساخت مجسمه کمک میکند.
علاوه بر این، برنامهریزیهای دورهای برای بازرسی و ارزیابی وضعیت مجسمه سوارکار برنزی صورت میگیرد. این ارزیابیها شامل بررسی عوامل جوی و عوامل انسانی است که میتوانند بر ساختار، رنگ و ظرافت مجسمه تأثیر بگذارند.
تلاشهای انجام شده به حفظ جذابیت و اصالت این اثر ارزشمند کمک کرده است. با توجه به اهمیت تاریخی و فرهنگی مجسمه، حفاظت از آن یک اولویت برای نهادهای مسئول به شمار میآید.