مسجد جمکران قم

مسجد جمکران شهر قم

مسجد مقدس جمکران که در روستای جمکران در نزدیکی شهر قم واقع در استان قم قرار دارد، مأمن همیشگی زائران و منتظران امام زمان (عج) است.این بنای باشکوه که مربوط به قرن چهارم هجری می باشد خیل عظیمی از مشتاقان به حضرت امام زمان (عج) را به سوی خود جلب می کند.این مسجد که در بخش شرقی شهرستان قم و در شش کیلومتری آن در روستای جمکران ساخته شده است، امروزه به واسطه گسترش شهر قم، تقریبا جزو این شهر محسوب می شود و این مسافت از حرم حضرت معصومه (س) تا مسجد مقدس جمکران توسط برخی از عاشقان آن حضرت (عج) پیاده پیموده می شود.

مسجد صاحب الزمان

این مسجد که امروزه با نام “جمکران” شهرت یافته است در گذشته به نام های مسجد صاحب الزمان (عج) و مسجد حسن بن مثله جمکرانی نیز نامیده می شده است. مهم‏ترین پایگاه شیعیان شیفته و عاشقان دل سوخته‏ی حضرت بقیة‏الله، ارواحنا فداه، مسجد مقدس جمکران است. آنان که از شناخت عمیق‏تری برخوردارند، به هنگام تشرف به این پایگاه ملکوتی، همه‏ی حوائج‏ شخصی خود را فراموش می‏کنند و همه‏ ی مشکلات دست و پاگیر زندگی را به فراموشی می‏سپارند و تنها «ظهور سراسر سرور منجی بشر، امام ثانی عشر، حضرت ولی عصر ، روحی و ارواح العالمین فداه، را مسئلت می‏کنند; زیرا، اگر این حاجت‏برآورده شود، دیگر مشکلی نخواهد ماند، و اگر این حاجت روا نشود، حل دیگر مشکلات، مشکل اساسی را حل نخواهد کرد .

 آن چه مسلم است، این است که این مسجد، بیش از یکهزار سال پیش به فرمان حضرت بقیة الله، ارواحنا فداه، در بیداری – نه در خواب – تاسیس گردید و در طول قرون و اعصار، پناهگاه شیعیان و پایگاه منتظران و تجلی‏گاه حضرت صاحب الزمان علیه السلام بوده است . مسجد جمکران از نظر وسعت سومین مسجد جهان اسلام بعد از مسجدالحرام و مسجد النبی است،  

مساحت مسجد جمکران قم

مسجد در زمينى به‌ مساحت‌ 40 هزار مترمربع‌ بنا شده‌ است‌، كه‌ 25 هزار مترمربع‌ از آن‌ به‌ مساحت ‌خود مسجد تعلق‌ دارد و بقيه‌ مساحت‌ صحن‌ را تشكيل‌ مى‌دهد در سمت‌ شمالى مسجد تالارى ‌وسيع‌ قرار دارد كه‌ سقف‌ آن‌ بر سه‌ ستون‌ سنگى پر نقش‌ و نگار استوار است‌. اين‌ ستون‌‌ها تا ارتفاع‌ 5/1 مترى با تزيينات‌ سنگى آراسته‌ شده‌ است‌. اين‌ تالار داراى سه‌ در بزرگ‌ چهار تكه‌اى است‌ قوس‌‌ها، تاق‌‌هاى و چارچوب‌‌هاى سمت‌ درها كاشى‌كارى شده‌ است‌ و در ميان‌ تزيينات‌ نام‌ دوازده‌ امام‌ علیهم‌‌السلام نگاشته‌ شده‌ است‌.

در دو سمت‌ تالار دو طاق‌ وجود دارد كه‌ به‌ صورت‌ دو جفت‌ كمانى قرار دارند. زائرين‌ براى ورود به‌ داخل‌ تالار بايد از زير اين‌ طاق‌‌ها بگذرند، در دو طرف‌ صحن‌ گل‌‌كارى وجود دارد و در وسط‌ صحن‌ منبع‌ آبى ‌وجود دارد كه‌ آب‌ آن‌ به‌ داخل‌ حوض‌ بزرگى مى‌ريزد. از اين‌ آب‌ براى آبيارى گل‌‌ها و فضاى سبز مسجد جمكران‌ استفاده‌ مى‌شود.

طراحی و معماری مسجد جمکران

در سمت‌ شرقى صحن‌ تالار وسيعى به‌ طول‌ 513 و عرض‌ 54 متر وجود دارد. در مقابل‌ آن ‌زاويه‌اى با مساحت‌ 17 متر قرار دارد كه‌ ديوارهاى آن‌ با آجرهاى منشورى شكل‌ و كاشي‌هاى ‌پرنقش‌ و نگار پوشيده‌ شده‌ است‌. و در وسط‌ هر نقش‌ و نگار نامى از خداى متعال‌ نوشته‌ شده‌ است‌. در اين‌ تالار پنج‌ در چهار تكه‌اى وجود دارد كه‌ در حاشية‌ اين‌ درها نوشته‌‌هايى با خط‌ ثلث‌ نگاشته ‌شده‌ است‌. در ضلع‌ شمالى مسجد اتاقى با دو ايوان‌ وجود دارد كه‌ در يكى از اين‌ ايوان‌‌ها سوره تبارك‌ به ‌صورتى دايره‌وار روى آن‌ نوشته‌ شده‌ است‌.

در مقابل‌ در ورودى صحن‌ ايوانى قرار دارد كه‌ ديوار آن‌ با آجر و گچ‌ ساخته‌ شده‌ است‌، در زاويه جنوب‌ شرقى مسجد مناره‌اى كوچك‌ و آجرى وجود دارد، هم‌چنين‌ پلكانى وجود دارد كه‌ منتهى به‌ مقصوره‌اى كه ارتفاع آن 17 مترى قرار دارد كه‌ هم‌زمان‌ با ايوان‌ مدخل‌ ساخته‌ شده‌ است‌. در دو طرف‌ در ورودى ساخته‌ شده‌ است‌. مسجد اتاق‌‌هايى و نيز تالارى بزرگ‌ وجود دارد. تمامى‌ بخش‌‌هاى مسجد با رنگ‌هاى طلائى تزيين‌ شده‌ است‌ در ضلع‌ جنوبى چند منفذ وجود دارد و هر منفذ محرابى پنج‌ ضلعى دارد كه‌ با مقرنس‌‌هاى گچى تزيين‌ شده‌ است‌. و در وسط‌ اين‌ تزيينات‌ كتيبه‌اى با خط‌ ثلث‌ نوشته‌ شده‌ است‌ كه‌ متن‌ آن‌ چنين‌ است‌؛ «هر كس‌ در اين جا نماز بخواند انگار در خانه خدا نماز خوانده‌ است‌».

در وسط‌  محراب منفذى وجود دارد كه‌ به‌ يك‌ چاه‌ قديمى منتهى مى‌شود كه‌ روى آن‌ چاه‌ قطعه‌اى‌ سنگ‌ مرمر قرار دارد كه‌ آن‌ نيز در وسط‌ حفره‌اى است‌ كه‌ مردم‌ خاك‌ آن‌ را براى تبرك‌ برمى‌دارند.