اربیل | Erbil

اربیل یکی از شهرهای کردستان عراق میباشد که مرکز استان اربیل و همچنین مرکز کردستان عراق میباشد. در 80 کیلومتری شرق موصل قرار گرفته است. قدمت شهرنشینی در این شهر حدودا به 6000 سال پیش از میلاد برمیگیردد و یکی از قدیمی‌ترین شهرهای مسکون دنیاست.

نام اربیل بر اساس قواعد زبان کردی با قلب آوایی رو به‌ رو شده و توسط کردها به صورت “هه‌ولیر” تلفظ میشود.

دوران باستان

اربیل شهری بسیار باستانی میباشد که در زمان آرامیها بنیان گذاری شد. منطقهٔ اربیل در طی قرنها بخشی از شاهنشاهی ایران هخامنشی را تشکیل میداد و مدتی نیز به دست نیروهای اسکندر مقدونی افتاد. پس از آن اشکانیان و ساسانیان طی قرن های پیاپی بر آن فرمانروایی کردند.

جنگ گوگمل که در آن اسکندر مقدونی، داریوش سوم را در سال 331 پیش از میلاد شکست داد، در جایی حدود 100 کیلومتری غرب اربیل رخ داد.

دوران معاصر

شهر امروزی اربیل بر روی تپه ای باستانی قرار دارد. بر روی آن تپه، دیوارها و بقایای یک دژ عثمانی به چشم میخورد. در قرنهای میانه اربیل به یک کانون بازرگانی بر جاده میان بغداد و موصل تبدیل شد و امروزه نیز با قرار داشتن در مسیرهای جاده‌ای و ریلی از اهمیت زیادی برخوردار است.

مجلس منطقه خودگردان کردستان از سال‌ها پیش در شهر اربیل تشکیل میشده است، ولی کنترل آن تا زمان شورش کردها در پایان جنگ خلیج فارس، عملا در دست صدام حسین بود. در سال 1991 میان دو حزب اصلی کردها یعنی حزب دموکرات کردستان عراق و اتحاد میهنی کردستان جنگی درگرفت و مجلس نامبرده منحل شد. حزب دموکرات با کمک صدام حسین در سال 1996 این شهر را در دست گرفت. پس از سرنگونی صدام به دست نیروهای آمریکایی، در ده آوریل 2003 اربیل شاهد جشن و سرور مردم در خیابان‌ها بود. پس از جنگ چندین بمب علیه نیروهای آمریکایی و کردها در شهر منفجر شده که شدیدترین آن انفجار بمبی در روز عید قربان در مقر هر دو حزب در شهر اربیل بود که در آن رویداد 109 نفر جان باختند. این بمب گذاری را به گروه مسلح انصارالاسلام نسبت میدهند.