آریزونا |  Arizona

آریزونا یکی از ایالت‌های آمریکا است که در منطقه جنوب غرب آمریکا قرار دارد. این ایالت بخشی از منطقه غرب آمریکا و منطقه کوهستانی آمریکا نیز محسوب می‌شود. آریزونا ششمین ایالت بزرگ و شانزدهمین ایالت پرجمعیت آمریکاست. شهر فینیکس پایتخت و پرجمعیت‌ترین شهر آریزونا می‌باشد.

آریزونا چهل و هشتمین ایالت و آخرین بخش از سرزمین اصلی آمریکا است که به ایالات متحده پیوسته. آب و هوای بیابانی نیمهٔ جنوبی آریزونا با تابستان‌های گرم و زمستان‌های معتدل برای آمریکایی‌ها شناخته شده‌است. نیمهٔ شمالی آریزونا که بخشی از فلات مرتفع و بزرگ کلرادو را تشکیل می‌دهد، پوشیده از جنگل‌های کاج، صنوبر و دوگلاس فر می‌باشد. از دیگر ویژگی جغرافیایی این منطقه از آریزونا وجود کانیون‌های بزرگ و ژرف است. بخشی از «کوه‌های آتش فشانی سان فرانسیسکو» نیز در شمال آریزونا واقع شده‌است. این منطقه از آریزونا دارای آب و هوایی معتدل در سه فصل از سال و برف‌های سنگین در زمستان می‌باشد.

ایالت آریزونا با ایالت‌های نیومکزیکو، یوتا، نوادا، کالیفرنیا هم‌مرز است. این ایالت همچنین دارای ۶۲۶ کیلومتر مرز بین‌المللی با دو ایالت مکزیکی باخا کالیفرنیا و سونورا می‌باشد.

با فرض این که دریاچه‌های بزرگ وجود ندارند، آریزونا پرجمعیت‌ترین ایالت محصور در خشکی آمریکا محسوب می‌شود. پارک ملی گرند کنیون از مشورترین زیست‌بومهای جهان در این ایالت قرار دارد. آریزونا همچنینی چندین جنگل و پارک ملی را در خود جای داده است. حدود یک چهارم وسعت آریزونا[۳] را زمین‌های دولتی تشکیل داده است که سرزمین برخی از قبایل سرخپوست مانند قبیلهٔ ناواهو، هوپی، توهونو اودهام، یوم، آپاچی، یاواپای و هوالاپای محسوب می‌شود.

وجه تسمیه

باور عمومی بر این است که ریشهٔ نام "آریزوناً به واژهٔ قدیمی اسپانیایی آریزوناک بر می‌گردد و "آریزوناک" تلفظی از واژهٔ آلی سوناک (واژه‌ای به زبان اودهامی) به معنای "بهار کوچک" است که در گذشته به منطقه‌ای در نزدیکی یک معدن نقره در مکزیک اطلاق می‌شده است.برخی از پژوهشگران بر این باورند که "آریزوناً ریشه در عبارت اسپانیایی árida zona به معنای "منطقه خشک" دارد و برخی دیگر عبارت باسکی aritz ona را برای ریشهٔ آریزونا پیشنهاد می‌کنند.

تاریخ

پیشگامانی که به این سرزمین آمدند به دشواری‌های بسیاری برخوردند. بخش بزرگی از این ایالت کوهستانی و فلاتی بلند است. پستی‌ها و بلندی‌ها و هوای سرد این منطقه مانع از کشاورزی بود. در دشت‌های گسترده جنوب غرب آن نیز به جهت هوای گرم و خشکی زمین، کشت‌وکار بی‌فایده بود. از این گذشته قبیله‌های سرخ‌پوست آپاچی به سختی علیه تازه‌واردان می‌جنگید. در سال ۱۸۵۴ در آریزونا معدن مس کشف شد. از آن پس گروه‌گروه از مهاجران رهسپار آریزونا شدند. سرانجام در پایان سال ۱۸۸۶ قبیله آپاچی از جنگیدن با تازه‌آمدگان دست برداشت.

اقتصاد

در سال ۲۰۱۲، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با ۲۹۰٬۰۹۸ میلیارد دلار داشت، که بیش از تولید ناخالص داخلی کشور سنگاپور (۲۷۶٬۵۲۰ میلیارد دلار) بود. شرکت هواپیمایی یو اس ایرویز در این ایالت مستقر است.

جاذبه ها

پارک ملی جنگل سنگی

پارک ملی جنگل سنگی (Petrified Forest National Park) یک پارک ملی در ایالت آریزونا در آمریکا است. این پارک حاوی بقایای درختانی است که در طی سالیان طولانی تبدیل به سنگ شده‌اند. جنگل سنگی در شمال خاوری آریزونا واقع شده و ۸۸ هزار پانصد هکتار مساحت دارد. بیشتر چوب‌های سنگ شده این محدوده مربوط به نوعی درخت سوزنی‌برگ به نام درخت سنگی آریزونا می‌باشد که گیاهی منقرض‌شده است. سنگواره شمار زیاد دیگری از گیاهان و جانوران نیز در پارک ملی جنگل سنگی دیده می‌شود. امروزه محدوده این پارک چشم‌اندازی بیابانی دارد اما در دوره تریاسه پسین، یعنی حدود ۲۲۵ میلیون سال پیش سطح این منطقه با جنگل‌های درخت غول و مرداب‌های سرسبز پوشیده بود. احتمال می‌رود که یک انفجار آتشفشانی باعث خشکی این زمین‌ها شده‌باشد. تنه درختان رفته‌رفته در زیر خاکستر آتشفشان و لایه‌های ضخیم گل مدفون شدند و پس از آن آب ماده سیلیسیوم را با خود به زیر این لایه‌ها و به تنه درختان رساند. سیلیسیوم ماده‌ای معدنی است که حکم یک نگهدارنده طبیعی را دارد و باعث شد تا چوب این درختان به کوارتز تبدیل شود. پس از آن‌که بر اثر تغییرات زمین‌شناختی، سطح سرزمین جنوب غرب ایالات متحده به بالا رانده شد چشم‌انداز طبیعی کنونی نیز به مرور شکل گرفت و چوب‌های سنگ شده در برخی نقاط از جمله در این پارک ملی آریزونا بر اثر فرسایش باد و باران سر از زمین درآوردند. این منطقه در سال ۱۹۰۶ به عنوان یادمان ملی شناخته شد و در ۹ دسامبر ۱۹۶۲ تبدیل به پارک ملی شد.

پارک ملی گرند کنیون

گِرَند کَنیون یک پارک ملی در ایالت آریزونا در آمریکا است. پارک زیبا و از نظر گونه گونی طبیعی منحصربه‌فرد گرند کنیون در شمال غربی آریزونا قرار گرفته است. شکل امروزی گرند کنیون محصول میلیون‌ها سال حفاری و فرسایش طبیعی است که جریان نیرومند رودخانه کلرادو در دوام و قوام بخیشدن به آن نقشی اساسی بر عهده داشته است. شکاف دره گرند کانیون با عمق تقریبی یک مایل (حدود ۱۶۰۰ متر) بسیارخیره کننده است، و عرض آن در وسیع‌ترین نقطه به پانزده مایل می‌رسد. این دره عمیق و باریک، زیستگاه بیش از ۱۵۰۰ نوع گونه گیاهی مختلف است. در اینجا نیز بیش از ۵۰۰ گونه جانور زندگی می‌کنند که شوربختانه بسیاری از آنها در معرض انقراض قرار دارند. بسیاری از این جانوران منحصربه‌فرد بوده و تنها در این منطقه یافت می‌شوند. همچنین، سطح پرشیب دره، و رنگ‌های خیره کننده دیواره‌های آن- تاریخ حیات ۲ میلیارد ساله زمین را به شکلی رمزگونه و بزبان زمین‌شناسی بیان می‌کند.

این پارک یک تنگه رنگارنگ بریده شده توسط رودخانه کلرادو واقع در ایالت آریزونا ایالات متحده است. محدوده زیادی از آن درون پارک ملی - که یکی از اولین پارک‌های ملی در ایالات متحده‌است - جای گرفته‌است. رئیس‌جمهور تئودور روزولت یکی از بزرگ‌ترین طرفداران حفاظت از منابع طبیعی اینجا بود، و چندین و چند مرتبه برای شکار به آنجا رفت و از منظره لذت می‌برد. واژه انگلیسی «گرند کنیون» به معنای «درهٔ بزرگ» است. این پارک در سال ۱۹۱۹ به فهرست پارک‌های ملی آمریکا پیوست. این پارک ملی ۴۹۲۷ کیلومتر مربع وسعت دارد و در سال ۲۰۰۶ تعداد بازدید کنندگان پارک ۴٬۳۹۴٬۲۷۹ نفر بودند.

مانیومنت ولی

مانیومنت ولی یا دره یادبود (به انگلیسی: Monument valley) که در واقع یک تختال است یک درهٔ مشهور در مرز ایالت یوتا و آریزونا در آمریکا است.

این مکان متعلق به سرخ‌پوستان قبیلهٔ ناواهو است و به زبان محلی سرخ‌پوستی «Tse' Nii' Ndzisgaii» (به معنای «وادی صخره‌ها») نامیده می‌شود. این منطقه ۳۷۱٫۰۸ کیلومتر مربع مساحت داشته و حاوی بیش از ۱۰۰ خرابهٔ آناسازی با قدمت بیش از ۷۰۰ سال می‌باشد. ه‌دلیل چشم اندازهای منحصربه‌فرد آن، این مکان در فیلم‌های بسیاری به نمایش در آمده‌است.

بطور نمونه سکانسهای آغازین فیلم ماموریت غیرممکن ۲ (Mission Impossible II) نقش تام کروز را در حال صخره نوردی در این مکان نشان می‌دهد. و نیز نقش تام هنکس در فیلم فارست گامپ دوی ماراتن خود را در این مکان پایان می‌دهد.

در تک‌آهنگ "من محو می‌شوم" (به انگلیسی: I Disappear) از گروه متالیکا، و تک‌آهنگ "نبوت" (به انگلیسی: Prophecy) از گروه سول‌فلای نیز از این مکان استفاده شده‌است.

آنتلوپ کنیون

آنتلوپ کنیون (Antelope Canyon) پارکی طبیعی در ایالت آریزونا در ایالات متحده آمریکا است. این پارک حاوی صخره‌هایی دیدنی است که توسط آب و هوا در طول سالیان بگونه‌ای غریب فرسایش یافته و در ساعاتی مخصوص از روز خالق مناظری با نورپردازی‌های نایاب می‌شوند. این پارک همانند مانیومنت ولی متعلق به زمین‌های قبیله ناواهو می‌باشد.