استانبول یکی از پرطرفدارترین شهرهای توریستی برای ایرانیان است. استانبول (قسطنطنیه) بزرگ‌ترین شهر، مرکز فرهنگی و اقتصادی کشور ترکیه است. این شهر در کنار تنگه بسفر و دریای مرمره قرار دارد. تنگه بسفر دو قاره آسیا و اروپا را جدا می‌کند. یکی از جاذبه های گردشگری و تاریخی استانبول قلعه روملی حصار استانبول یا روملی حصاری است که به دستور سلطان محمد فاتح ساخته شده است.
تاریخچه قلعه روملی حصار استانبول
روملی حصار که به نام های قلعه روملی و قلعه روملی حیصار هم نامیده می شود مجموعه استحکامات و قلعه ای نظامی است که در شهر استانبول، در ساحل اروپایی و بر فراز تپه ای مشرف به تنگه بسفر قرار گرفته است. این قلعه یکی از سمبل های شهر استانبول است و امروزه بازدیدکنندگان زیادی را از سرتاسر دنیا به سمت خود می کشاند. نام روملی حصار به معنای قلعه ای در قلمرو رومی ها می باشد و توسط سلطان محمد دوم و در فاصله سال های ۱۴۵۱ و ۱۴۵۲ و تنها در عرض ۴ ماه ساخته شده است.
ساخت قلعه روملی حصار استانبول تنها در 4 ماه
این قلعه و استحکامات نظامی بخشی از برنامه آماده سازی برای محاصره شهر قسطنطنیه (استانبول امروزی) بود که در آن زمان بخشی از قلمرو رومی ها به شمار می رفت. این قلعه در کناره تنگه بسفر قرار گرفته و هدف از ساخت آن، قطع ارتباط نظامی و ممانعت از ارسال کمک های تجاری و دریایی از طریق تنگه بسفر به قسطنطنیه بود. جالب است بدانید که این قلعه تنها در مدت ۴ ماه ساخته شده است و هنوز هم باشکوه و پابرجا در گوشه ای از ساحل بسفر خودنمایی می کند.
نقش قلعه های روملی حصار و آنادولوحصار در شکست رومی ها
قلعه مشابه و قدیمی تر روملی حصار که آنادولوحصار (قلعه آناتولی) نامیده می شود در ساحل مقابل تنگه بسفر قرار گرفته است و این دو قلعه و استحکامات نظامی با یکدیگر هماهنگ بودند و با بستن تنگه بسفر و قطع ارتباط تجاری، نظامی و دریایی روم شرقی با دنیا، سرانجام موفق شدند که مقاومت رومیان را در هم بشکنند و موفق به تصرف شهر قسطنطنیه بشوند. ترکان عثمانی پس از این موفقیت بزرگ این شهر را در سال ۱۴۵۳ به عنوان پایتخت جدید امپراتوری شان برگزیدند و بعدها نام آن از قسطنطنیه به استانبول تغییر پیدا کرد.
معماری قلعه روملی حصار استانبول
قلعه و استحکامات نظامی قلعه روملی حصار دارای یک برج کوچک و سه برج اصلی و مهم است. همچنین ۱۳ سنگر دیدبانی هم روی دیوارهای قلعه قرار دارند و سه برج را به یکدیگر مرتبط می کنند. یکی از این سنگرهای دیدبانی به شکل چهارضلعی، شش تای آن ها به شکل منشوری با گوشه های متدد و شش تای دیگر هم به صورت استوانه ای ساخته شده اند.
برج اصلی که برج ساریسا پاشا (sarica Pasha) نامیده می شود در قسمت شمالی قرار گرفته و استوانه ای شکل است. این برج ۲۳٫۳۰ متر قطر دارد، دیوارها ۷ متر ضخامت دارند و ۹ طبقه تشکیل دهنده این برج در نهایت به ارتفاع ۲۸ متر می رسند. امروزه این برج به خاطر گرامیداشت سلطان محمد فاتح به نام برج فاتح شناخته می شود.
علاوه بر این، برج بزرگی که در اسکله و در وسطِ قلعه روملی حصار قرار گرفته برج خلیل پاشا نام دارد یک منشور دوازده ضلعی است و این برج هم از ۹ طبقه تشکیل شده است. ارتفاع برج خلیل پاشا ۲۲ متر و قطر آن ۲۳٫۳۰ متر است و دیوارها هم حدود ۶٫۵۰ متر ضخامت دارند. برج اصلی در جنوب که برج زغانوس پاشا نام دارد اما تنها ۸ طبقه دارد. این برج استوانه ای شکل ۲۱ متر ارتفاع، ۲۶٫۷۰ متر قطر و دیوارهایش هم ۵٫۷۰ متر ضخامت دارند.
سرنوشت قلعه روملی حصار استانبول
بعد از تصرف شهر استانبول، قلعه روملی حصار دیگر کاربری چندانی نداشت. به همین دلیل امپراتوری عثمانی از آن به عنوان محل بررسی و نظارت بر عبور و مرور تنگه بسفر و گاهی هم به عنوان زندان استفاده می کردند. متاسفانه در اثر زلزله مهیبی که در سال ۱۵۰۹ در استانبول رخ داد قلعه روملی حصار دچار آسیب و صدمات زیادی بود و بخش های زیادی از آن تخریب شدند.
پس از آن، این قلعه تا حدودی بازسازی شد و تا اواخر قرن ۱۹ همچنان به عناوین مختلف مورد استفاده قرار می گرفت. امروزه این قلعه باشکوه و تاریخی به صورت موزه درآمده و برای بازدید عموم مردم باز است. همچنین فضای باز محوطه قلعه هم برای اجرای کنسرت های فصلی، فستیوال های هنری و رویدادهای خاص و ویژه مورد استفاده قرار می گیرد.
چطور به قلعه روملی حصار استانبول برویم؟
همان طور که در بالا هم اشاره کردیم این قلعه در ساحل تنگه بسفر قرار گرفته است. ساده ترین راه برای دسترسی به این قلعه تاریخی سوار شدن به اتوبوس هایی است که از ایستگاه اتوبوس روملی حصار عبور می کنند. وقتی در این ایستگاه از اتوبوس پیاده شوید قلعه درست مقابل شماست.
