لیکیه یکی از جاذبه های باستانی آنتالیا

امروز در ایلیاگشت قصد داریم تا لیکیه(Lycia Turkey)  یکی از جاذبه های باستانی آنتالیا را معرفی کنیم. در سفر به آنتالیا حتما از این مکان بازدید فرمائید. در زمان های بسیار قدیم و در دوارن باستان، ناحیه ای که هم اکنون به نام شبه جزیره تکه (Teke Peninsula) نامیده می شود به همراه منطقه ای که رود دالامان از ناحیه غربی تا فاسلیس (Phaselis) در حومه غربی آنتالیای مدرن را احاطه کرده است را لیکیه می نامند. مردمی هم که در این ناحیه زندگی می کردند، لیکیان ها می نامیدند.

موقعیت مکانی لیکیه آنتالیا

در طول تاریخ باستانی، لیبی ها همیشه در میان نژادهای مختلف آناتولی مکان مشخصی داشتند. این قوم و نژاد خود را در میان مناطق کوهستانی ترکیه و آنتالیا زندانی کرده بودند و عطش آزادی و استقلال داشتند. محل زندگی قوم لیکیه ترکیه با صنایع تاریخی که درون آن قرار دارد همانند یک موزه روباز است و این ناحیه از آناتولی را می توان منطقه پر رمز و راز دانست. منطقه ای که جنگل های سبز ساحل شبه جزیره و آب های عمیق این ناحیه را در بر گرفته است.

لیکیه ترکیه یک منطقه کوهستانی در جنوب غربی آناتولی است. همچنین به عنوان جزایر آسیای میانه و دوران مدرن ترکیه نیز شناخته می شود. اولین ارجاعات به Lycia را می توان از طریق متون قوم هتی ها  (Hetites) تا حدودی قبل از ۱۲۰۰ قبل از میلاد یافت که در آن به عنوان زمین های لوکا از این قوم یاد شده است.

نام این شهر در هر دو متن هیتی و مصری ذکر شده است، جایی که گفته می شود که مردم لیکیه ترکیه با گروهی که به عنوان مردم دریایی شناخته می شوند، ارتباط داشتند. این قوم همچنین با هر دو تمدن یونان و روم نیز مرتبط بوده و در نتیجه تاریخچه زندگی آن ها در این منطقه به بیش از ۲۰۰۰ سال می رسد.

تاریخچه لیکیه آنتالیا

طبعا تاریخچه قوم لیکیه ترکیه بسیار جذاب است چرا که با تمدن های قوی و بزرگ آن دوران هم عصر بوده و طبعا با آن ها در ارتباط بوده است. در اینجا گوشه ای مختصر از تاریخچه این قوم را برایتان بازگو می کنیم تا زمانی که به دیدن خانه های آن ها در این منطقه از ترکیه می روید، کمی نیز اطلاعات تاریخی داشته و پیش زمینه خوبی از این قوم داشته باشید.

لیکیه ترکیه نیز در طول جنگ های پارسی در قرن ۵ قبل از میلاد هم درگیر بودند. با این حال، آن ها با ایرانیان متحد شده بودند؛ آن ها ۵۰ کشتی را به همراه ناوگان پارسی در ۴۸۰ سال قبل از میلاد اعزام کردند. پارس ها پس از اینکه رهبری شهر مرکزی خانتوس (Xanthus) دوباره به دست گرفتند، بر لیکیه نیز در سال ۵۴۶ قبل از میلاد کنترل و تسلط یافتند. در طول جنگ های پارسی، لیکیه عضو پیمان دلیان (Delian League) ظاهر شد، اما پس از آن دوباره تحت کنترل ایران بازگشت.

در قرن چهارم قبل از میلاد، آن ها توسط دودمان های مختلف به ویژه دودمان پریکلس رهبری می شدند. با این حال، این حکومت به آسانی در تاریخ ۳۳۴-۳۲۳ قبل از میلاد  و در زمان گسترش مرزهای فرمانروایی اسکندر کبیر، تحت فرمان او درآمد…”

با خواندن تاریخ کامل این قوم متوجه خواهیم شد که آن ها در دوره های مختلف تحت فرماندهی امپراتوری های بزرگی همچون امپراتوری ایران، امپراتوری رم و امپراتوری یونان بوده است و به دلیل دریانورد بودنشان در جنگ های بسیاری شرکت کرده اند. هردودت هم از آن ها بسیار در کتاب تاریخ اش نام برده است.

زبان مردم لیکیه

زبان این مردم زبانی هندو-اروپایی بود که در زیر مجموعه زبان های آناتولی و لوویان (Luwian) قرار می گرفت. زبان این اقوام در بیش از ۲۰۰ کتیبه حکاکی شده و به جای مانده است. بعضی از آثار مکتوب به جا مانده از لیکیه ترکیه تنها چند سکه است که نام این قوم بر روی آن ها آورده شده است. حروف الفبای زبان لیکیه ترکیه شامل ۲۳ حرف بی صدا و شش حروف صدا دار است و از چپ به راست و به صورت افقی نوشته می شد.

آثار تاریخی لیکیه ترکیه

تمام کتیبه ها و نوشته هایی که از این قوم به جای مانده است مربوط به زمان اشغال لیکیه ترکیه توسط ایرانیان در سال های ۵۰۰ تا ۳۰۰ قبل از میلاد است. پس از اینکه قوم لیکیه از ایران جدا شدند و به یونانیان پیوستند، زبان یونانی زبان رسمی آن ها شد و دیگر خبری از زبان باستانی لیکیه نبود. در نتیجه آن زبان به کلی از بین رفت.

یکی از مهم ترین کتیبه هایی که نشان دهنده خطوط نوشتاری لیکیه ترکیه است، مقبره پایاوا (the Tomb of Payava) است. در واقع بیشتر کتیبه ها در مقبره ها یافت شده است. یکی دیگر از نمونه های مشهور کتیبه های لیکیه عنصر معماری ابلیسک زانتیان (Obelisk Xanthian) است که حاوی متن سه زبانه ای است که اشاره به یک فرقه مذهبی دارد. این کتیبه بر روی یک آرامگاه در زانتوس (Xanthos)  کشف شد و گاهی اوقات از آن به عنوان ستون نوشته شده ای از زانتوس یاد می شود.

در بسیاری از نقاط ساحلی در جنوب ترکیه به مناطقی باستانی برخورد خواهید نمود که در واقع نشانه ای از حضور این قوم در دوران باستان است. مردم لیکیه ترکیه بیشترین آثار خود را در مقبره ها به جا گذاشته اند. بالای ۱۰۰۰ مقبره سنگی در لیکیه امروزی دیده می شود. این مقبره های به خاطر شکل ظاهری و جذابیتی که برای گردشگران و البته باستان شناسان دارند ارزشمند هستند. همچنین این مقبره ها نشان دهنده یکی از عقاید مذهبی قوم لیکیه ترکیه اند.

این قوم در سیستم اعتقادی خود بر این باور بودند که روح مردگان آن ها در این مقبره ها توسط موجودی افسانه ای و بالدار شبیه به پری دریایی به دنیای پس از مرگ برده می شد. بنابراین محل دفن مردگان خود را بر روی صخره ها و سواحل سنگی در کنار دریاها قرار می دادند.

این مقبره ها با سوراخ هایی در کناره ها نورپردازی شده اند و اغلب بر روی دیواره آن ها چندین داستان بلند حکاکی شده است. همچنین درون آن ها بسیار شباهت به خانه ها دارد. هنر و معماری مراسم خاکسپاری در مقبره های لیکیه ترکیه تحت تاثیر فرهنگ های یونانی و ایرانی بوده است. با این حال، مقبره های سنگی لیکیه منحصر به فرد نیست، چرا که آن ها را در مکان های دیگری در مدیترانه، به عنوان مثال در اتروریا (Etruria) خواهید یافت.

معروف ترین نمونه قوم لیکیه ترکیه یک آرامگاه سنگی در مقبره آمیتاس (Amyntas) در تلمسوس (Telmessos) است. این آرامگاه در نوع خود بزرگترین مقبره سنگی است و شبیه به یک بنای عبادتگاهی بزرگ است که در حدود ۳۵۰ سال قبل از میلاد مسیح ساخته شده است. وجود خدایان یونانی را در بسیاری از بقایای این قوم خواهید یافت.

منبع: lycianturkey.com