گیاه کدو حلوایی برای اولین بار و در حدود ۱۴۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در میان قوم آستک‌ها (کشور مکزیک کنونی) کاشته می‌شد. این گیاه که از جمله گیاهان جالیزی است، یکی از منابع غنی پتاسیم و بتاکاروتن (ماده پیش ساز ویتامین A) بوده که به دلیل درصد بالای فیبر موجود در آن، خواص آنتی اکسیدانی و کالری کم (۲۰ کالری در هر ۱۰۰ گرم)، جزو مطلوب‌ترین خوراکی‌ها برای افراد مختلف است. کدو حلوایی از جمله سبزیجات پاییزی و زمستانی است که در پخت انواع و اقسام دسرها و غذاهای فصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کدو حلوایی که یکی از منابع غنی پتاسیم و بتاکاروتن است، در روزهای سرد زمستان جزو خوراکی‌های اصلی گیلانیان مورد استفاده قرار می‌گیرد. طبخ انواع خورش، مسما، سوپ، نان و دسر از کدو حلوایی، تنوع مناسبی را به وجود آورده تا مردم این سرزمین بتوانند از این ماده مفید غذایی به شکل‌های مختلف استفاده کنند. خورش کدوحلوایی رشت نیز یکی از این غذاهای فصلی و خوشمزه است که در آن، کدوحلوایی ماده اصلی بوده و به همراه آلو، مزه دار می‌شود. در بعضی از شهرها این خورش قدیمی را به عنوان شام یلدایی در آخرین شب پاییز می‌پزند و از خوردن آن در جمع خانوادگی، بسیار لذت می‌برند. این خورش نوعی فسنجان بدون گوشت است، اما گاهی به آن مرغ یا گوشت نیز اضافه می‌کنند.
مواد لازمجهت تهیه خورشت کدو حلوایی رشت:
گوشت خورشی، 300 گرم
کدو حلوایی، یک کیلوگرم
پیاز متوسط، 2 عدد
آلو بخارا، 100 گرم
پودر زعفران محلول در آب، یک قاشق سوپ‌خوری
روغن مایع، مقداری برای سرخ کردن
رب گوجه‌فرنگی، یک قاشق سوپ‌خوری
دارچین، یک قاشق چای‌خوری سرپر
نمک و فلفل به میزان لازم
طرز تهیه خورشت کدو حلوایی رشت :
ابتدا کدو را شسته و پس از پوست کندن، به صورت هلال‌های کوچک خرد کنید. سپس یک عدد از پیازها را ریز کرده و در تابه‌ای حاوی روغن سرخ کنید تا کمی طلایی‌رنگ شود. حالا کدوی خرد شده را به پیاز داغ اضافه کنید و همراه با آن تفت دهید. گوشت را نیز شسته و در سبدی بریزید تا آب اضافی آن خارج شود. پس از آن، پیاز دیگری را نیز به صورت خلالی خرد کنید. سپس داخل قابلمه‌ای مقداری روغن بریزید و روی شعله اجاق‌گاز قرار دهید. حالا پیاز خردشده را در روغن سرخ کنید. در حین سرخ‌شدن پیاز، تکه‌های گوشت را نیز اضافه کرده و به همراه پیاز تفت دهید. حالا برای پختن گوشت، 2 پیمانه آب جوشیده را به مخلوط گوشت و پیاز داغ افزوده و در ظرف را بگذارید تا گوشت روی حرارت کم اجاق‌گاز بپزد. برای آنکه گوشت هنگام پخت طعم‌دار شود، زعفران محلول در آب جوشیده را نیز به آن اضافه کنید. در فاصله پخت گوشت، آلوها را خوب شسته و به مدت نیم ساعت در آب خیس کنید سپس آنها را داخل سبدی آبکشی کنید. در مراحل پایانی پخت گوشت، آلو را به همراه رب گوجه‌فرنگی اضافه کرده و همچنان به مدت 2 ساعت دیگر روی حرارت بگذارید. رب را پیش از اضافه‌کردن به گوشت، کمی در روغن تفت دهید تا رنگ بهتری در غذا ایجاد کند. با توجه به اینکه کدو به خصوص درصورتی که تکه‌های آن ریز و نازک باشد – به سرعت پخته و له می‌شود، پس از اضافه‌کردن کدو، خورش را مدت زمان زیادی روی شعله اجاق‌گاز حرارت ندهید. برای این منظور، باتوجه به اندازه تکه‌های کدو، یک ربع تا نیم‌ساعت زمان کافی است. در ضمن دارچین و همچنین نمک و فلفل را نیز به همراه کدو به غذا اضافه کنید.
