سرعین | Sarein

سرعین | Sarein

سرعین شهری کوچک در ۳۰ کیلومتری غرب اردبیل و مرکز شهرستان سرعین است. شهر سرعین به علت چشمه‌های آبگرم فراوان شهرت دارد و یکی از مناطق گردشگری در استان اردبیل است.

شهر سرعين در48,5 درجه طول شرقي و 38.5 درجه عرض شمالي با مساحتي در حدود 400 هكتار، در 28 كيلومتري غرب شهر اردبيل قرار دارد. ارتفاع متوسط شهر از سطح دريا 1650 متر است.  سرعین از طرف مشرق با روستای گنزق و از غرب با روستای معروف گازیر(کهریز) و علیداشی و از طرف شمال با روستای بیله دره و کرده ده و از جنوب با روستای وریناب و کلخوران ویند همسایه هست .قسمت عمده شهر در دره‌اي كاسه مانند كه از شيب‌هاي ملايم دامنه‌هاي ارتفاعات سبلان به وجود آمده قرار گرفته است.

وجه تسمیه

در تاریخ مجمع البلدان از اطراف اردبیل و دامنه سبلان از آبگرمها تا دره ای بنام ساری دره یادی کرده اند. ساری دره در شمال ساری قئیه (سرعین کنونی) واقع است.ساکنان آن زمان به خاطر وجود سنگهایی به رنگ زرد و خاکهای زعفرانی و سنگ گلداخته های آتش فشان زرد رنگ در قدم به قدم سرعین نام ساری قئیه را برای این شهر انتخاب کرده بودند. زرخیز بودن این مکان باز دلیل بعدی می توان باشد.

در نزدیکی سرعین یا درست بگویم ساری قئیه روستایی هست به نام “درگه سران” که امروزه به نام ورگه سران معروف است. بخاطر این درگه سران نام نهادن که این مناطق نشیمن گاه سران ساسانی بود و کسانی که به دیدار مئوبد موبدان می آمدند به اصطلاح خودشان می گفتند به درگه سران میرویم تا احتیاجات خود را از آن درگاه و از آن مقام دریافت نماییم. در آن زمان مردم ایران به سه دسته عظیم تقسیم شده بودند:

1_موبدان 2_اشراف 3_کشاورزان

این موبدان هر جاکه اطراق می کردند اشراف چون مور و ملخ دور آن وادی را پر می کردند. هزاران نشانه از دوران ساسانیان در گوشه و کنار شهر سرعین و مناطق سبلان به چشم می خورند.از روستای لاطران گرفته تا آتشگاه سبلان و از آل پارس (الوارس کنو نی) گرفته تا ایران دره سی( یعنی دره ایران که امروزه با نام ایران دره سی معروف است.) همه و همه گویای دوران ساسانیان است.

سارقین

باظهور اسلام و سقوط امپراطوری ایران و حکومت پادشاهان زردشتی این معبد پایگاه و اقامتگاه سارقین شد. سارقین و راهزنان از زیر زمین های معبد به جای پناهگاه استفاده می کردند و تپه زردشت پناهگاه سارقین شد.دلیلش همین بود که معبد درست در مسیر جاده ابریشم قرار گرفته بود و کاروان های زیادی از طرف اردبیل و بلاد دیگر به سمت تبریز از دامنه این معبد عبور می کردند.

جاده ابریشم مجد و عظمت معبد آناهیتا را زبان زد عام و خاص کرده بود و هم اکنون نیز اهمیت وجودی خود را نگاه داشته است.تبریز یولی(راه تبریز)هنوز هم از دامنه آذربایجان پاک نشده است.این جاده از زیر همین تپه تا به دریایه سیاه آناتولی امتداد دارد در زمان نادر شاه افشارسردسته این راهزنان به دست نادر شاه گرفتار و کشته شد.

سرقین

در اواخر سلسله صفوی و در اوایل سلسله افشاریه نام سارقین به سرقین تغییر یافت. شناسنامه ها و اسناد ملکی و مدارک رسمی و دولتی ایران که با نام سرقین مکتوب است شواهد محکمی است که خاطرات گذشته گان را زنده میکند و تاریخ این مرز و بوم را در اوراق سینه ها می نگارند.

جاذبه های گردشگری سرعین

آب های گرم سرعین

آب و هوای دلپذیر و معتدل نیز جاذبه ای است که  قبل و بعد از ورود به شهر و منطقه سرعین، گردشگران از آن بهره مند می شوند و از عمده ترین دلایل روی آوردن گردشگران به این منطقه می باشد.این شهر در زمینه توریسم درمانی رتبه نخست را در کشور دارا بوده و لازم است در نقاط دیگر کشور نیز با الگو برداری از این شهر توجه ویژه به مناطقی که از لحاظ محیطی دارای چشمه های آب گرم هستند، صورت گیرد؛ زیرا گردشگری درمانی از مواردی است که حتی خانواده هایی با منابع مالی ضعیف تر نیز مایل به انجام آن هستند.

منافعی که آب های معدنی برای ناراحتی پوستی، دردهای مفصلی و… دارند می تواند دلیل خوبی برای مسافرت خانواده هایی باشند که مشکلاتی در این زمینه دارند. به جزء آب گرم، توریسم درمانی در مناطق دیگری همچون دریاچه ارومیه نیز دیده می شود که مردم از گل و لای و آب آن برای منافع درمانی استفاده می نمایند؛ به طور کلی این جنبه از گردشگری در کشور می تواند به خوبی رشد و گسترش پیدا کند و در صورت توجه کافی آینده بسیار خوبی برای آن پیش بینی می شود.

شرایط چشمه های آب گرم

خوشبختانه بهداشتی شدن چشمه های آب گرم نیز کمک بسیار زیادی در جذب گردشگر به سرعین کرده است. بیشتر چشمه های آب معدنی منطقه اکنون به صورت استخرهای سرپوشیده و با امکانات کامل درآمده که غالبا به صورت دو سانس هم برای آقایان و هم برای خانم ها فعالیت می کنند. آب چشمه ها حاوی املاح معدنی گوناگون بوده و pH آنها کمی اسیدی است. آب چشمه ها غالبا کدر و شبیه به آب هایی است که کمی گل آلود شده اند. بیشتر آب های داخل شهر در محدوده دمایی کمی بالاتر از ۴۰ درجه سانتیگراد بوده و در بدو ورود به استخر، داغ به نظر می آید.در غالب ایام سال استخرها شلوغ بوده به نحوی که در بعضی استخر های معروفتر حتی ممکن است در هر متر مربع چند نفر در حال شنا باشند.

تابستان های شهر سرعین

شهر سرعین مانند سایر نقاط این منطقه دارای تابستان های خنک و دلپذیر و زمستان های سرد و پر برف است. البته سرمای هوا مانع از ورود گردشگران به این منطقه نمی شود و گرمای طبیعی آب های معدنی عاملی برای افزایش جذابیت مسافرت زمستانی به سرعین است.

چشمه‌هاي آبگرم سرعين كه با دما، خاصيت و ويژگي‌هاي درماني خاصي ازدل زمين مي‌جوشند، همه ساله در فصل تابستان مسافران و گردشگران بسياري را از گوشه و كنار كشور و خارج از ايران به سوي خود جلب مي‌كنند. شهراردبيل يكي از مهمترين مركز استقرار چشمه‌هاي آبگرم در كشور بشمار مي‌رود كه ازچشمه‌هاي آبگرم اين شهر مي‌توان به گاوميش گلي، قهوه سويي، ساري سو، قره‌سو، پهنلي – سو، آب گرم چشم و مجتمع‌هاي آبدرماني سبلان، بش باجيلار و حمام طبيعي شفا اشاره كرد. همچنين دو استخر آب سرد هم در فاصله پنج كيلومتري سرعين در دره‌اي با چشم انداز زيبا موسوم به ويلا دره وجود دارد كه آب آنها مانند نوشابه گاز دار بوده و گردشگران ضمن نوشين آب آنها در استخر آبگرم نيز آب تني مي‌كنند.

ویند کلخوران و دهكده سنگي و زيرزميني

مجموعه‌ی كم‌نظیری از خانه‌های سنگی در دهكده‌ی صخره‌یی كلخوران سرعین در فاصله‌ی بیش از چهار كیلومتری سرعین، روستای ویند كلخوران با آثار باستانی مانند دهكده‌ای صخره‌یی و شگفت‌انگیز، جاذبه‌ها و مناظر طبیعی در امتداد دره‌ی زیبای ورنیاب، گورستان‌هایی متشكل از سنگ قبرهایی دیدنی مربوط به دوره‌های گذشته قرار دارند كه در مجموع، این مكان را به‌صورت موزه‌ای تاریخی، هنری و طبیعی درآورده است. دره‌ی زیبای ورنیاب دره‌ای طولانی است كه از دامنه‌ی تپه‌های روستای ورنیاب تا قسمت انتهای مزرعه‌های روستای ویند كلخوران ادامه دارد.

در امتداد جاده روستای ویند كلخوران و در دامنه‌های تپه‌ها، گورستان‌هایی با سنگ قبرهای تراش‌خورده به‌دست انسان‌های خلاق و ساكنان پیشین این دیار وجود دارند كه عمده‌ی این سنگ قبرها به‌شكل حیوان‌هایی مانند قوچ، پلنگ و شكل‌ها و علامت‌های دیگری مانند سنگ قبرهای صندوقی‌شكل، مكعب‌مستطیل و نقش‌های هندسی با حجاری‌هایی روی آن‌ها و علایمی دیدنی‌اند كه هر یك از آن‌ها در نوع خود اثری درخور تحسین هستند.

بسیاری از این سنگ قبرها با توجه به علایم و اشكال آن‌ها مشخص و متمایز از دیگر سنگ قبرها هستند كه به احتمال زیاد با توجه به شباهت اشكال و نقوش آن‌ها به سنگ قبرهای منطقه‌های همجوار كه كارشناسان درباره‌ی آن‌ها تحقیق كرده‌اند، به دوران سلجوقی، تیموری و صفوی تعلق دارند.

دهکده سنگی

 علاوه بر جاذبه‌هایی كه به آن‌ها اشاره شد، در زیر تپه‌ها و صخره‌های اطراف این روستا، دهكده‌ای سنگی با مجموعه‌ای از خانه‌های سنگی منفرد به‌صورت یك پدیده‌ی معماری، تاریخی و باستانی استثنایی وجود دارد كه شكل كنده شدن خانه‌ها در زیر تپه‌های سنگی و رسوبی و نوع كنده شدن آن‌ها كه به خلق چنین آثاری منجر شده، در نوع خود كم‌نظیر است.

 دهكده‌ی صخره‌یی ویند در جنوب غربی سرعین و در نزدیكی جاده‌ی اردبیل قرار گرفته است. مناطقی كه خانه‌های سنگی در آن قرار گرفته‌اند، قوردی قیه، تپه‌ی چله‌خانه، قره قیه و مسجد یری نامیده می‌شوند. سفال‌های پراكنده در سطح و داخل خانه‌های سنگی به دوره‌های مختلف تعلق دارند؛ سفال‌های مربوط به دوره‌ی اشكانی، سفال‌ها و قوس‌های جناغی در كنده‌های صخره‌یی شبیه به آثار ساسانیان و همچنین آثار و علایمی مربوط به دوران‌های اسلامی مانند سلجوقی، تیموری و صفوی كه از استمرار استفاده از این خانه‌های سنگی در طول تاریخ حكایت می‌كنند.

دره جنگلي اردي موسي

دره جنگلي زيبا و ديدني در کنار روستاي اردي موسي قرار گرفته است. دره جنگلي با چشم اندازي بسيار زيبا، نهرها و چشمه سارها، چمنزارهاي انبوه، باغات ميوه، قابليت ويژه اي جهت گردشگري و استراحت و تفريح دارد، اين محيط يکي از کانونهاي مورد علاقه و استفاده سرعين و گردشگران ساير نقاط و دوستداران طبيعت مي باشد. اين دره جنگلي زيبا با بهاري سرسبز و با طراوت، تابستاني خنک با سايه هاي درختان بلند و پائيز الوان و زمستاني پوشيده از برف تابلوي بديعي از چهره فصول مختلف را به نمايش مي گذارد.

دربند ورگه سران

روستاي ورگه سران در شمال سرعين و دامنه هاي کوه سبلان قرار گرفته، داراي مناظر طبيعي زيبا و دل انگيزي مي باشد از آن جمله در بند ورگه سران، که در دره و تنگه اي طبيعي و زيبا قرار گرفته است. چشمه هاي زيادي معروف به قيرخ بولاخ (چهل چشمه) وجود دارد که آبشاري ديدني در اثر برخورد آب چشمه ها با صخره ها در مسير رود حاصل از آب چشمه ها، چشم اندازي زيبا بوجود آورده است. علاوه بر آن غارهاي بزرگ و کوچک طبيعي در دامنه کوهها و صخره ها به همراه چمنزارها و گلهاي وحشي رنگارنگ، محيطي بکر و دست نخورده، جذاب و ديدني را بوجود آورده است.

ورگه سران(درگه سران)

ور در اصطلاح به معنی سبق و تخته درس کودکان است که در مکتب های قدیمی معلمان روی آن به شاگردان تعلیم میدادند.ورگه در اصطلاح فارسی تیر و چوب درازی میباشد که در بنای عمارت بکار می برند.در روستای ورگه سران درختان قطوری وجود دارد که مردم برای ساختن خانه خود از این درختان محکم استفاده می کردند.درختان محکم و سخت این روستا به آغاج یعنی چوب سیاه معروف بوده.درختان گردو و بیدهای تبریزی هم در این روستا به چشم می خورد.

این روستا دارای معلمین و استادان باسواد بوده.سران یعنی بزرگان و پیران:و پیر مردان و پیر زنان این روستا همه قرآن مجید را به خوبی می خوانند.در هر خانه چندین کتاب نفیس یافت می شود. این روستا چه وقت وبدست چه کسانی بنا یافته است؟ به اظهار و گفتار ریش سفیدان این روستا در اطراف واکناف آن سران قبیله و ایلات ساسانی ییلاق می کردند.آلاچیق و یورد های آنها در تمام مناطق معروف بوده.این ایلاتها کوچ نشینانی بودند که هر سال سه ماه مهمان به این منطقه کوچ میکردند.

روستاي بيله درق یا ویلا دره

روستاي ييلاقي و باصفاي بيله درق از توابع دهستان آبگرم است. دره اي که دهکده در آن قرار گرفته است، حدود 200 متر پهنا و عمق آن تقريباً 100 متر از محلي که دره از جنوب به شمال پائين رفته مجدداً بالا آمده و چشمه هاي آب معدني در دامنه شمالي دره رو به جنوب و همچنين کف دره واقع شده است. اين دهکده ييلاقي با آب و هواي مطبوع و دلپذير از جاذبه های  توريستي منطقه سرعين مي باشد که به سبب برخورداري از مواهب طبيعي مانند آبهاي معدني جهت استعمال داخلي و خارجي، دره اي زيبا با درختان و چمنزارهاي پر از گل و گياه، کندوهاي عسل که در چمنزارها گسترانيده شده است، جلوه و جذابيت خاصي به اين دهکده بخشيده است.

وجود محل هاي اقامتي، کافه ها و رستورانهائي با تخت ها و ميز و صندلی هاي چيده شده در زير برگهاي درختان بصورت چتري بزرگ و سايه باني طبيعي باعث استقبال گردشگران از جاذبه هاي اين روستا مي شود.

جاذبه های این دهکده

از جاذبه هاي طبيعي اين دهکده مي توان به وجود آبشارهائي در طول مسير رودخانه بيله درق که يکي از آنها در همان محدوده انتهائي قسمت پايين و منتهي اليه رسيدن دامنه ارتفاعات به هم در داخل روستا قرار گرفته است و چمنزارهاي اطراف آن امکان استراحت و بازديد از اين آبشار طبيعي را براي بازديد کنندگان فراهم کرده است، اما آبشار ديگري که حاصل آب زلال و گواراي اين رودخانه مي باشد. آبشاري ديدني در حدود 300 متر پائين تر از آبشار اولي که جريان يافتن آب در داخل چمنزاري زيبا و برخورد آب با سنگها و نهايتاً سرازير شدن آب به ارتفاعي پست تر موجب شده که اکثر علاقه مندان به استفاده از مظاهر طبيعي در کنار آن استراحت کرده و خستگي ناشي از پياده روي و گردش را از تن بزدايند.

اين روستا همچنين داراي غارهاي بزرگ و کوچک در دل کوهها و صخره ها هست که هر کدام از آنها داراي جاذبه هاي خاص مي باشد، از ميان اين غارها، غار با دهانه بزرگ و عريض که از فراز تپه بيله درق نمايان مي باشد، مکاني طبيعي و مناسب جهت استراحت گردشگران است. همچنين چندين غار کوچک در امتداد رودخانه بيله درق در دل صخره ها و همچنين غاري بزرگ در ادامه مسير دره که چشمه اي از داخل آن جاري است.