خانه مرتاضیون یزد

یزد از آن شهرهایی است که سال ها می توان درباره آن حرف زد و از زیبایی هایی که در جای جای آن نهفته اند سخن گفت. می توان قدم به کوچه های قدیمی گذاشت و از مرور تاریخ در هر لحظه لذت برد. شکوه بناها و جلوه های تاریخی این شهر به حدی است که گردشگران خارجی نیز از آن به عنوان مقصدی تماشایی یاد کرده اند و محال است در سفر به این مرز و بوم راهی یزد نشوند. تماشای بادگیرهای برافراشته و خانه های قدیمی، دیدن میادین تاریخی، همنشینی با مردمان مهمان نواز و خونگرم، لذت تماشای ستارگان در اقامتگاه های سنتی و …، همه و همه می توانند بهانه های خوبی برای سفر به این دیار کویری به دست تان بدهند. شهر کویری یزد جلوه ای از هنر معماری در نزد ایرانیان است که توانسته اند بر هر شرایط آب و هوایی غلبه کنند و با تکنیک های معماری خود آسایش را برای ساکنان شهر به ارمغان بیاورند. مردمان یزد با تلاش و زحمت خشت خشت روی هم چیده اند و در گذر سال ها شهری را بنا کرده اند که در هر کوی و گذرش یک بنای زیبا دیده می شود. نتیجه تمام آجرها و خشت های کوچک و باریکی که در طی قرون روی هم چیده شده اند، حالا در شهر یزد و عمارت های باستانی یا اعیانی آن دیده می شود. خانه مرتاضیون یک بنای تاریخی در شهر زیبای یزد می باشد. خانه مرتاض مربوط به دوره قاجار و در یزد ، خیابان ایرانشهر، گلچینان، کوچه مرتاضیون واقع شده است. این خانه از دو بخش تشکیل شده  که هر بخش، حیاط خاص خود با ورودی ای جداگانه دارد. در عین حال این دو بخش به شکلی ظریف به یکدیگر مرتبطند. با گذشتن از سردر و هشتی زیبا و راهرو می شه به گوشه حیاط اصلی رسید. حیاط بزرگ حیاط مفصل تر و پرکار تر مجموعه است. و مهم ترین عنصر آن ایوانیست که با بادگیر خود، بیش از دیگر عناصر حیاط جلوه گری می کند. حیاط اندرونی تقریبا سه برابر حیاط بیرونی است و به لحاظ تزئینات چشم گیرتر است. تالار بزرگ این حیاط از دیگر بخش های اطراف بزرگتر است و با قرارگیری در راس حیاط کاملا توجهات را به سوی خود می کشد. زیباترین جلوه در حیاط اندرونی، ایوان بزرگ با بادگیر ساخته شده روی آن است. ورودی این حیاط دارای سردر و هشتی و راهروی زیبایی است که در آن تزئینات زیادی به کار رفته است. برای ارتباط با بخش بیرونی، راهرویی از گوشه جنوبی این حیاط با چند پیچ به گوشه شرقی حیاط کوچک می رسد. در دیگر جهات ایوان، ارسی ها و پنجره های چوبی رنگی خودنمایی می کنند که با رنگ های تند خود کار فراری دادن حشرات را بر عهده داشته اند. این خانه به شکل دو طبقه ساخته شده است. حیاط اندرونی دارای تزئینات مقرنسی گچ کاری شده و کاربندی گچی روی دریچه های طبقه دوم است. در هر گوشه از حیاط نیز هشتی های زیبایی قرار دارد. در بنای خانه مرتاض هر چند برخی ارزش‌های معماری دستکاری شده‌اند اما همچنان می‌توان به آن عنوان خانه اصیل یک ایرانی را داد. این اثر در تاریخ 11 مرداد 1377 با شمارهٔ ثبت 2085 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. این خانه در سال 1374 توسط خانواده مرتاض به دانشگاه هنر و معماری یزد هدیه گردید.