آشنایی با کاخ سلیمانیه کرج

کاخ سلیمانیه کرج

یکی از جاذبه های تاریخی و دیدنی شهرستان کرج ، کاخی است با نام  کاخ سلیمانیه که به دستور فتحعلیشاه قاجار و به مناسبت تولد فرزند سی وچهارم وی سلیمان میرزا و توسط محمدحسین خان نام الدوله ملقب به صدر اصفهانی و به عنوان کاخ ییلاقی و یا به گفته ی بعضی منابع مقر حکومتی کرج در سال 1227 ه.ق مصادف با 1811 م و 1172 ه.ش در آبادی کرج بنا نهاده شد.

اهمیت کاخ سلیمانیه به جهت دو نقاشی دیواری های تالار اصلی آن است که توسط عبدالله خان نقاشباشی یکی از هنرمندان اوایل دوره ی قاجار کشیده شده است. اهمیت کاخ سلیمانه به دلیل دو تابلوی دیواری داخل تالار آن با تصویری از شاهان قاجار است. در تابلوی بارعام فتحعلی شاه ، سلیمان میرزا به صورت کودکی در کنار تخت طاووس تصویر شده است. در شرق ساختمان کاخ برجی در 5 طبقه ساخته شده بود که هم اکنون تنها ویرانه‌های طبقه هم‌کف برج شرقی باقی مانده است.

ساختمان کاخ سلیمانیه

ساختمان کاخ سلیمانیه بنایی است آجری، متقارن و کشیده به نسبت 5 به 1 با سقف شیروانی و دارای تمامی مشخصه‌ها و مولفه‌های سبک معماری دوران قاجار که می‌توان آن را از جمله ساده‌ترین، زیباترین و با احساس‌ترین ساختمان‌های دوران خود دانست. تالارها، ارسی‌ها، نقاشی‌ها، آیینه‌کاری‌ها، قوس‌های نیم دایره نما، سقف شیروانی، تناسبات نما و نقشه، دواشکوبه (طبقه) بودن آن، همگی از جمله خصوصیات بارز کاخ سلیمانیه بوده که در ترکیب نهایی و بسیار ساده خود و در کنار مجموعه ساختمان‌ها و باغ پیرامونی، منجر به شکل‌گیری ساختمانی دوست‌داشتنی، با هویت و صمیمی شده است.

این ساختمان از آجر و خشت با تیر‌ها و مهاربندهای چوبی ساخته شده است. تالارها و فضاهای داخلی از انواع تزئینات، شامل نقاشی‌های دیواری بزرگ و آینه‌کاری‌ها با سقف چوبی و همچنین تزئینات گچی اندود شده و نمای بیرونی ساختمان دارای قاب‌های آجری، جرزها اندود گچ و خاک و اندکی نقش و نگار دارد. ساختمان کاخ دارای دو اشکوب است؛ طبقه همکف حدودا به‌صورت پیلوتی‌های امروزی و به‌منظور قرارگیری برخی از فضاهای خدماتی کاخ در نظر گرفته شده و طبقه دوم که از طریق دو راه‌پله در دو سوی ساختمان قابل‌دسترسی است، شامل تالار مرکزی بزرگ و اتاق‌های دو سوی آن‌که به‌منظور اتاق‌های استراحت در نظر گرفته شده، است.

نکات مهم در ارتباط با این بنا

از جمله نکات بسیار جالب در این بنا برونگرایی محض این بنا است، به‌طوری که پنجره‌های بسیار بزرگ و کم عرض ساختمان باعث شده است فضاها از دو سوی به محوطه بیرونی چشم‌اندازی وسیع داشته باشند و همچنین در تمام ساعات روز نورگیری کنند که این امر خود باعث شده فضاهای داخلی مملو از نور و روشنایی شوند. کاخ سلیمانیه عمارتی است که بوی خانه می‌دهد. پله‌های فیروزه‌ای رنگش، پنجره‌های بلند و نورگیر و اتاق‌های تو در تو یادگاری از زندگی در گذشته هستند. عمارت سلیمانه پیش از انقلاب توسط اداره میراث فرهنگی قزوین مرمت، سامان‌دهی و استحکام‌بخشی شده بود و جزیی از بناهای مورد استفاده دانشکده کشاورزی محسوب می‌شد.

در سال‌های بعد عملیات سامان‌دهی گسترده‌ای توسط اداره میراث فرهنگی غرب استان تهران روی بنای این عمارت آغاز شد. این اثر در تاریخ 2 اسفند 1327 با شماره ثبت 370 به عنوان آثار ملی ایران به ثبت رسیده است . این کاخ در محدوده مرکزی شهر کرج قدیم و حد فاصل بلوارهای شهید چمران و امامزاده حسن، در محل کنونی دانشکده کشاورزی بنا گردیده است.