کعبه زرتشت شیراز

” کعبه زرتشت ” نام بنایی است كه در محوطه تاریخی ” نقش رستم ” در استان فارس و در هنگامه امپراتوری شكوهمند پارس ( به احتمال زیاد ، در عصر پادشاهی داریوش بزرگ ) ساخته شده‌ است. کعبه زرتشت در کنار روستای زنگی‌آباد شهرستان مرودشت استان فارس در ایران واقع شده است. فاصلهٔ کعبه زرتشت تا کوه، ۴۶ متر است و دقیقاً روبه‌روی آرامگاه داریوش دوم قرار دارد. کعبه زرتشت نام بنای سنگی چهارگوش و پله‌داری است که در محوطهٔ نقش رستم بنا شده و علاوه بر بنای مذکور، یادمان‌هایی از ایلامیان، هخامنشیان و ساسانیان را نیز در خود جای داده‌ است. این بنا امروزه بخشی از محوطهٔ نقش رستم است و در اختیار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران قرار دارد.  نام محلی این بنا، کُرنای خانه یا نقاره خانه بود و اروپائیان به‌دلیل آنکه درون این بنا از دود سیاه شده بود، آن را مکان ویژهٔ پرستش آتش دانستند و چون زرتشتیان را به اشتباه، آتش‌پرست می‌خواندند، اینجا را هم بدانان نسبت داده و آتشگاه زرتشتیان نامیدند و این تعبیر به دلیل آنکه شکل بنا مکعبی بود و سنگ‌های سیاهی که در زمینهٔ سفید دیوارهای آن نشانده شده، یادآور حجرالاسود، کعبهٔ مسلمانان بود، به کعبهٔ زرتشت معروف گشت.

تاریخچه کعبه ی زرتشت

سابقهٔ بنا به حدود قرن چهاردهم میلادی می‌رسد. هیچ تردیدی نمی‌توان داشت که کعبه زرتشت از دورهٔ هخامنشیان است. شکل این بنا مکعب مستطیل است و تنها یک در ورودی دارد. جنس مصالح این بنا از سنگ آهک سفید است و بلندی آن حدود ۱۲ متر است که با احتساب پله‌های سه‌گانه به ۱۴٫۱۲ متر می‌رسد و ضلع هر قاعدهٔ آن، حدود ۷٫۳۰ متر درازا دارد. در ورودی آن به وسیلهٔ پلکانی سی پله‌ای از جنس سنگ به درون اتاقک آن راه می‌یابد. قطعات سنگ‌ها به صورت مستطیلی شکل است و بدون استفاده از ملات، روی هم گذاشته شده‌اند که اندازهٔ سنگ‌ها از ۰٫۴۸×۲٫۱۰×۲٫۹۰ متر تا ۰٫۵۶×۱٫۰۸×۱٫۱۰ متر متفاوت است و با بست‌های دُم‌ چلچله‌ای به هم وصل شده‌اند. کعبه زرتشت پس از دوران هخامنشیان نیز به‌خوبی حفظ شده‌است و گرداگرد آن را خاک و سنگ پر نکرده بود و در آغاز دورهٔ ساسانی، شاپور یکم بر روی آن مهم‌ترین سند تاریخ ساسانی را نگاشت و کرتیر هم بر آن سندی مذهبی نوشت. اینها نشان می‌دهد که این بنا از نظر دینی اهمیت داشته‌ است. دسترسی به این مکان از طریق جادهٔ شیراز به اصفهان قابل دسترسی است و دسترسی محلی آن از طریق جادهٔ قدیمی حاجی‌آباد-زنگی‌آباد و جادهٔ تخت جمشید-نقش رستم امکان‌پذیر است.