چشمه علی شهرری

ری یکی از قدیمی ترین شهرهای ایران محسوب می شود. با اینکه بر سر قدمت اصلی شهر ری اختلافاتی دیده می شود اما در باستانی بودن آن هیچ گونه شکی وجود ندارد. دیدنی های شهر ری هم به جاذبه های تاریخی بر می گردد و هم در آن جاذبه های طبیعی وجود دارد. یکی از معروف ترین دیدنی های شهر ری چشمه علی است که در کنار آن نشانه هایی از تمدن دیده می شود که از آن ها می توان تپه باستانی و برج و باروهای قدیمی اشاره کرد. همچنین ظروف سفالی کهن و تاریخی در این منطقه دیده شده اند که در حفاری های سال 1934 و 1936 به دست آمدند. آثار دیگری نیز در این منطقه وجود دارند که محققانی که روی آن ها مطالعه کرده اند، قدمتشان را به عصر پارتیان، ساسانیان و تیموریان نسبت داده اند. در مورد خود چشمه این گفته وجود دارد که از جاجرود و قیطریه نشأت می گیرد. می توان گفت که یکی از بهترین نمودهای این منطقه، نقش برجسته های باستانی است که در دیوار تپه در کنار چشمه دیده می شود و به دستور فتحعلی شاه احداث شده اند. چشمه ‌علی که در گویش محلی به آن «چشملی» گفته می‌شود یک از مناطق گردشگری، باستانی و دیدنی شهر ری محسوب می‌شود. این تفرجگاه در جنوب تهران و شمال ری واقع شده است و زیرمجموعه منطقه 20 شهرداری تهران قلمداد می‌شود. این چشمه همسایه‌های تاریخی زیادی دارد از جمله ابن بابویه، برج طغرل، باروی ری و دژ رشکان. آب چشمه‌ علی از میان کوهی صخره‌ای خارج می‌شود و به سمت جنوب و جنوب شرق جاری می‌گردد. «سورین» نام باستانی این چشمه بوده‌ است. گمان می‌رود سورین نام دودمانی در دوره اشکانی و ساسانی می‌باشد که بعدها به نام امام اول شیعیان، «چشمه علی» نام گرفت. طبق اسناد تاریخی گفته شده است که قدمت چشمه ‌علی به 8000 سال پیش باز می‌گردد. در قدیم الایام، فرش فروش‌ها و مردم تهران، قالی‌ها و قالیچه‌های خود را برای ایجاد درخشندگی بیشتر، در این آب شستشو می‌داده‌اند. فتح علی شاه قاجار که بیشتر به چشمه علی به گشتن می‌رفت در سال 1248 هجری قمری دستور داد که در بالای چشمه علی سنگ نگاره ساسانی را همواره کرده و به جای آن نگاره خود را با گروهی از درباریان کنده کاری کنند و چند چامه در دور آن نگاشته شده که از تاریخ این کار خبر می‌دهد و چون همه نقش‌ها و چامه ها را در یک پهنه نمایاندن خالی از کاستی نبود ناچار در دو پهنه دیگر چهره‌ها را آشکار ساخته و نام چهره‌ها و سنگ نگاره چامه ها را آن چه مانده می‌نگاریم تا بر خوانندگان آشکار باشد. ابن حوقل نام چشمه علی را سوربنی نوشته است. گور ابن بابویه نزدیک چشمه است و همچنین گور حاجی میرزا صفا که از بلندپایگان مشایخ عرفا بود و در تهران درگذشت و اشرف مشیرالدوله حاج میرزا حسین خان سپهسالار و وزیر امور خارجه آن را بنا کرده‌اند در پیرامون چشمه علی است. امروزه این مکان نقش یک تفرجگاه را دارد و در فصول گرم میزبان کودکان و نوجوانانی می شود که برای فرار از کرمای هوا در آن به آبتنی و آب بازی می پردازند و لحظات شادی دارند. البته مردم هنوز هم برای شستن فرش های شان به کنار این چشمه می آیند و این رسم دیرین را زنده نگه داشته اند.