سیده نفیسه خاتون

سیده نفیسه خاتون دختر جناب حسن بن زید بن امام حسن مجتبی علیه السلام و عمه حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام است. سیده نفیسه خاتون در سنه 145 ه.ق. در مکه معظمه متولد شد و در مدینه منوره با زهد و عبادت به سر برد.

ایشان با اسحاق الموتمن، پسر حضرت امام جعفر صادق علیه السلام ازدواج کرد و از آن صلب پاک، یک پسر و یک دختر به نام های قاسم و ام کلثوم به دنیا آورد. گفته شده است که ایشان با شوهر و فرزندان خود از مدینه به مصر رفته پس از هفت سال در ماه رمضان سنه 208 ه.ق، در سن 63 سالگی به سرای قرب الهی شتافت.

وقتى سیده نفیسه درگذشت اسحاق می خواست جسد او را به مدینه ببرد مردم اشکریزان بر در خانه‏اش جمع شدند و از او خواستند که مشهد نفیسه در مصر باشد، نفیسه را در خانه محل سکونتش به خاک سپردند. او در ماه رمضان درگذشته بود و مردم روزه‏ دار بر او می گریستند.

در نقل دیگری آمده که بعد از رحلت وی، همسرش بر آن شد تا جنازه او را از مصر به مدینه منتقل کند اما مردم مصر تقاضا کردند تا او را در سرزمین آنان دفن کند تا از قبرش برکت جویند. اسحاق امتناع ورزید ولی شب هنگام رسول اکرم(ص)را در خواب دید که به او فرمودند: ای اسحاق ! نفیسه را نزد مردم مصر بگذار تا برکت بر آنان نازل شود.( سفینه البحار،ج2،ص604).

آن بانوی مکرمه قبری را با دست خویش ساخته و پیوسته به داخل آن می رفت . نماز می خواند و قرآن تلاوت می کرد تا اینکه در ماه مبارک رمضان سال 208 ه.ق به دیدار دوست شتافت.وی هنگام احتضار روزه بود . از او خواستند که روزه اش را افطار کند. فرمود:«عجبا سی سال تمام از خدا خواسته ام که در حال روزه از دنیا بروم حال که نزدیک است از دنیا بروم و به آرزوی خود برسم افطار کنم؟ » آن گاه شروع به تلاوت سوره انعام نمود و همین که به آیه شریفه « لهم دارالسلام عند ربهم» رسید از دنیا رفت.(تحفه الاحباب ص 393 )- جنازه آن بانوی متقی در مصر در همان قبری که خود تدارک دیده و بسیار در آن ختم قران کرده  و بسیار نماز به پا داشته بود به خاک سپرده شد .

مرقد سیده نفیسه خاتون

امروزه مرقد سیده نفیسه خاتون از مزارات متبرک قاهره است.مردم مصر احترام خاصى براى این بانوى عالمه و عابده قائل هستند و در طول هفته اقشار مختلف از جمله صوفی ها در این محل اجتماع مى‏کنند و دسته‏ جمعى به ذکر و زیارت مى‏پردازند. بر روى یکى از دیوارهاى این حرم قسمتى از دعاى افتتاح «ا… م انا نرغب الیک فى دولة کریمه…» بر تابلوى زیبایى نصب و جالب این که در زیر آن نوشته شده بود: «تقدیم به مهدى‏علیه‏السلام‏». در داخل حرم نیز تابلوهایى دیده مى‏شود که بر روى آن ها آیاتى در مدح اهل بیت‏علیهم‏السلام نوشته شده است.

سیده نفیسه خاتون از سادات جلیل القدر است که به زهد و عبادت و صیام روزها و قیام شبها مشهور روزگار خود بود . سیده نفیسه خاتون حافظ کل قرآن بود، لذا به تلاوت دائم آن مشغول می‌شد و چون مال فراوانی داشت، به درماندگان ، مریضان و عموم مردم احسان می‌کرد .

 وی سی مرتبه به حج مشرف شد که بیشتر آن با پای پیاده بود. در مسجد الحرام در حالی که پرده‌های خانه خدا (کعبه) را می‌گرفت، اشک می‌ریخت و ناله و فریاد می‌کرد و این جملات را می‌گفت: « إلَهی وَ سَیِّدی وَ مَوْلاَیَ مَتِّعْنی وَ فَرِّحْنی بِرِضَاکَ عَنّی … ».

از این بانوی بزرگ کرامات بسیاری نقل شده است؛ از جمله اینکه حکایت کرده‌اند که وقتی در زمان سیده نفیسه، از آب رود نیل کاسته شد ، مردم به خدمت او رفتند و خواستار دعا شدند تا مشکل حل شود . نفیسه خاتون مقنعه خود را به ایشان داد تا آن را در دریا بیفکنند و به برکت آن عنایتی از طرف خداوند تبارک و تعالی شود.اهالی مصر نیز به فرموده نفیسه خاتون، مقنعه را به رود نیل انداختند . هنوز از آن مکان دور نشده بودند که از برکت مقنعه نفیسه خاتون آب نیل افزایش یافت و بالا آمد و باعث سرور و شادمانی اهالی مصر شد.

سیده نفیسه خاتون در سال 145 ه.ق در مکه مکرمه متولد گردیده و در مدینه منوره پرورش یافت، سیده نفیسه بانویی بود که حافظ قرآن ، قاری قرآن و مفسر قرآن بود . وی دخترحسن انور، فرزند زید بن حسن بن علی (ع) یکی از زنان عارف و صاحب کمال و حافظ قران بود که در عبادت بسیار می کوشید. روزها روزه می گرفت و شب ها به عبادت و راز و نیاز می پرداخت. از آنجا که ثروت فراوانی داشت به بیماران و نیازمندان کمک می کرد تا به آن حد که برای خود هیچ باقی نماند. وی سی بار به حج و زیارت خانه خدا مشرف شد که بیشتر این سفرها با پای پیاده بود. سیده نفیسه، سالی با همسرش اسحاق مؤتمن (پسرامام صادق علیه السلام) از مدینه منوره به زیارت حضرت ابراهیم خلیل (ع) در بیت المقدس مشرف شد و در برگشت از مدینه به مصر آمد و در منزلی سکنی گزید.در همسایگی آنها دختری نابینا و یهودی زندگی می کرد. روزی به آب وضوی سیده نفیسه، تبرک جست و بینایی چشمهایش را باز یافت. از این رو بسیاری از یهودیان اسلام آوردند و اهل مصر به او اعتقاد عجیبی پیدا کردند و از او خواستند که در مصر بماند. وی تقاضای مردم را پذیرفت و مردم نیزاز محضرش برکات فراوانی را مشاهده نموده و استفاده های بسیاری از آن بردند .سیده نفیسه معاصر امام شافعى بود و زمانی که شافعى درگذشت او بر جنازه‏ اش نماز خواند.

سیده نفیسه خاتون صاحب کرامات و بسیار و مستجاب‏ الدعوه بود. زن شکوهمندى که سخن و سیماى او نردبان آسمان بود و خانه‏اش ملجا و پناهگاه تهیدستان و بى‏پناهان. در توصیف سیده نفیسه گفته شده که وی در طول عمر همیشه روزه دار بود و فقط در ایام دو عید افطار می نمود. به علت کراماتی که داشت فشار و اصرار مردم برای زیارت او بسیار گشت به طوری که عرصه به او تنگ شد و از پی گیری عبادات و رسیدگی به نیازهای شخصی متعذر گردید. بنابراین تصمیم گرفت به مدینه بازگردد. مردم مصر به او توسل جستند و التماس نمودند تا در آنجا بماند و حاکم مصر در این مورد مداخله نمود و مقرر شد که خانه ای  در خارج از شهر در محل دارالسباع به بانو نفیسه اختصاص دهند و زیارت و دیدار مردم فقط در دو روز شنبه و چهار شنبه صورت پذیرد تا او بتواند به عبادات و راز و نیازهای خود برسد .( تاریخ ابن خلدون)

عشق و علاقه مردم مصر به اهل بیت عصمت و طهارت‏علیهم‏السلام که ریشه در صدر اسلام دارد هنوز جوشان است. یاد دوران خلافت دادگسترانه حضرت على‏علیه‏السلام در مصر و قبور متبرک حضرت زینب‏علیهاالسلام، راس الحسین ‏علیه ‏السلام، سیده نفیسه و مالک اشتر نخعى در این کشور هنوز زنده است، زنده مى‏ماند و شعله این محبت را فروزانتر خواهد کرد.