خانه کلبادی ساری Sari Khaneh Kalbadi Ha

خانه کلبادی یک نمونه از  آثار تاریخی است که در مرکز شهر ساری می‌درخشد. ساخت عمارت کلبادی به دوران قاجار برمی‌گردد. یکی از امرای ارتش وقت به نام «سردار جلیل» دستور ساخت این بنا را صادر کرد. وی فرزندی به نام «امیر نصرت شکوه نظام» داشت و به همین دلیل تصمیم گرفت نام این خانه ساخته شده را «امیریه» قرار دهد. پس از این که پسرش با وجود جوانی و سن کم درگذشت، خانه را به فرزند وی یعنی «منوچهر خان» بخشید. منوچهر خان کلبادی که مدتی نماینده مردم ساری در مجلس شورای ملی نیز شد و شخص تاثیرگذاری در این شهر بود، سال‌ها این خانه زیبا را تحت مالکیت خود داشت. سال ۱۳۶۲ سالی بود که منوچهر خان کلبادی چشم از جهان برداشت. هشت سال پس از درگذشت وی و در سال ۱۳۷۰ خانه تاریخی کلبادی در اختیار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری قرار گرفت و از آن تاریخ تاکنون بنا در اختیار این سازمان است. در سال ۱۳۸۸ خانه کلبادی تبدیل به موزه مردم‌شناسی و باستان‌شناسی شد. سبک معماری این خانه الهام گرفته شده از تکایای دوره قاجاریه است. این خانه دارای دو بخش بیرونی و اندرونی است. در ساخت این بنا به طور عمده از آجر، چوب و سفال استفاده شده و بام خانه نیز به طور کامل سفالپوش شده است. خانه دارای یک بنای اصلی است که در دو طبقه و با نقشه مستطیل شکلی احداث شده است. ضمن آن‌ که خانه دارای سردابه در زیرزمین است که از آن به عنوان یخچال استفاده می‌شده است. در هر دو طبقه این خانه که قدم بگذارید، در هر کدام یک شاه‌نشین را خواهید یافت. بدون شک شاه‌نشین‌ها از زیباترین قسمت‌های این خانه هستند که توجه شما را جلب می‌کنند. در دو سمت شاه‌نشین، دو رشته پلکان به چشم می‌خورد و همچنین اتاق‌هایی به صورت قرینه در دو طرف ساخته شده‌اند. استفاده از شیشه‌های رنگی و همچنین ارسی‌کاری‌هایی که در بنا دیده می‌شود، مهم‌ترین تزیینات انجام گرفته در این بنا هستند که زیبایی دوچندانی به آن بخشیده‌اند.

نکته‌‌ای که توجه شما را ممکن است جلب کند، این است که در و پنجره طبقه اول بنا با طبقه دوم تفاوت دارند و این بدان دلیل است که آن‌ها در دهه‌های اخیر و در جریان بازسازی‌های انجام گرفته تعویض شده‌اند. همچنین دو رشته پلکان داخلی مسدود شده‌اند و به جای آن‌ها در سمت شمالی بنا یک رشته پلکان برای ایجاد دسترسی به طبقه دوم خانه ساخته شده است. 

بخش بیرونی خانه تاریخی کلبادی در سمت چپ ورودی اصلی آن واقع شده است. این بخش از یک حیاط کوچک و یک اتاق برای انجام امور متفرقه تشکیل شده است. همچنین مسیری به سمت حیاط بزرگ اندرونی نیز در این بخش وجود دارد.

خانه تاریخی کلبادی دارای قسمت‌های دیگری همچون حمام، آشپزخانه، اصطبل و محل اسکان خدمتگزاران است، ولی آشپزخانه و محل اسکان خدمتگزاران در طول سال‌ها از بین رفته و هم‌اکنون بناهای نوسازی را می‌توانید به جای آن‌ها ببینید. در مورد حمام این خانه نیز باید اشاره کنیم که این حمام دارای دو بخش گرمخانه و سربینه است که در گرمخانه، خزینه‌های آب سرد و گرم به چشم می‌خورند. 

خانه کلبادی بدون شک یکی از زیباترین ساکنان محله آب‌انبار نو ساری است. این خانه زیبا به عنوان یک یادگار از دوره قاجاریه در شهر ساری در تاریخ ۹ آبان سال ۱۳۷۷ هجری شمسی با شماره ثبت ۲۱۴۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

در سفر به شهر زیبای ساری، علاوه بر لذت بردن از زیبایی‌های طبیعی آن، به گنجینه‌های تاریخی ارزشمند نهفته در آن همچون خانه تاریخی کلبادی که امروزه به عنوان موزه نیز استفاده می‌شود، هم سری بزنید.