معرفی محله عودلاجان

محله تاریخی عودلاجان تهران

معرفی و تصاویر

در مورد محله ی قدیمی عودلاجان چه می دانید ؟

کمتر کسی را در این مرز و بوم می شناسیم که نامی از پایتخت کشور کهن ایران زمین نشنیده باشد و یا گذرش به این شهر نیوفتاده باشد. شهری به بزرگی تاریخ ایران زمین که همواره بزرگی ها دیده و تاریخ ها در نوردیده است. تهران، پایتخت کشور عزیزمان تنها خلاصه در دود و ترافیک نمی شود و می توان از زیبایی آن نیز استفاده کرد. تهران نیز مانند بقیه مناطق وشهرهای ایران دارای مکانها ی تفریحی وجاهای دیدنی بسیار زیبا و جالب است.یکی از جاذبه های این کلان شهر محله های قدیمی آن میباشد از جمله محله عودلاجان. تعداد محله های قدیمی شهر تهران 4 محله بود .

دوران ناصر الدین شاه 

سنگلج ، عودلاجان ، بازار و چاله میدان . در دوران ناصر الدین شاه به تعداد این محله ها اضافه شد که این محله ها عبارتند از : ارگ ، خانی آباد ، جوادیه ، پاچنار ، پامنار و گود عرب ها. عودلاجان یا اودلاجان از کهن ترین محله های تهران که پیشینه ی آن به 400 سال قبل برمیگردد. این محله ی بسیار قدیمی و کهن بیش از 150 هکتار وسعت داشته و جمعیت بیش از 21 هزار نفر در آن سکونت دارند.

موقعیت جغرافیایی 

این محله از سمت شمال به خیابان امیرکبیر، از غرب به خیابان ناصرخسرو، از شرق به خیابان سیروس و از جنوب به 15 خرداد محدود شده است و سه محله ی معروف پامنار، ناصر خسرو و امام زاده یحیی را در برمیگیرد. محله ی عودلاجان از مناطق اعیان نشین تهران در دوره قاجار بود که اشخاص سرشناسی چون قوام الدوله، مدرس، امیرنظام، ملک الشعرا، عزالدوله و همچون نام های فراوان شناخته شده در این محله میزیستند.

ساکنان محله 

ساکنان محله پا به پای بازار وفاداری خود را به مذهب و روحانیت بروز میدادند که این ویژگی را میتوان از تعداد مساجد و مدارس آن و همچنین مراسم هایی چون روضه خوانی، زیارتنامه خوانی و تعزیه گردانی که در این محله انجام میگرفت دریافت نمود. طبق اسناد به جا مانده از دوره قاجار، زبان مردمان محله ی قدیمی عودلاجان، تا قبل از گسترش زبان فارسی در تهران، بومی تاتی بود که امروزه برخی از ریش سفیدان و ساکنان روستاهای شمیرانات به آن زبان آشنایی دارند و با آن زبان صحبت میکنند.

ادیان مختلف در محله عودلاجان

در محله عودلاجان مردمان با دین های مختلف مسیحی، کلیمی، زرتشتیان در کنار یکدیگر زندگی میکنند. هنگام بازدید از عودلاجان حتما به تیمچه اکبریان با 260 سال قدمت که توسط اصغر شعر باف از اساتید مرمت، بازسازی شده بروید و از این اثر ثبت شده فرهنگی دیدن کنید. بازارچه تاریخی عودلاجان که در بازار بزرگ تهران قرار دارد توسط سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی تهران در سال 1395 مرمت شد و زیبایی بی حد و اندازه و نو بودن این بازار در کنار معماری اصیل و کهن ایرانی، قطعا برای هر بیننده ای بی نظیر خواهد بود.

آثار دیدنی و ثبت شده محله

از دیگر آثار دیدنی و ثبت شده محله عودلاجان میتوان به امام زاده یحیی، مسجد شاهی، باغ سفارت روسیه، ساختمان چاپخانه، مدرسه رضاییه، خانه وثوق و غیره اشاره کرد. این محله واقع در محدوده خیابان های پامنار (از غرب)، سیروس (از شرق)، چراغ برق (امیر کبیر) (از شمال) و بوذرجمهری (از جنوب) بوده است که همراه با محله های ارگ، دولت، سنگلج، بازار و چالمیدان، تهران عصر ناصری را شکل میدادند.

سفر و تجربه ای متفاوت با تور طبیعت گردی ایلیا گشت 

تاریخچه محله تاریخی عودلاجان تهران

عودلاجان قدیم با 2619 خانه و 1146 دکان بزرگترین محله شهر و مرفه نشین بود. ساکنان این محله در قدیم بیشتر کلیمی بوده اند. زرتشتیانی نیز در این محله سکونت داشتند. همچنین برخی از مشاهیر تاریخ معاصر ایران مانند خاندان قوام الدوله، خاندان مستوفی، نصیرالدوله بدر تاجر ثروتمند و نخستین وزیر فرهنگ دوره پهلوی، سیدحسن مدرس، نماینده مجلس شورای ملی و چهره نامدار مشروطیت در عودلاجان ساکن بودند.

قدیمیترین نقشه های تهران

بخشی از محله عودلاجان در قدیمیترین نقشه های تهران با عنوان محله کلیمی ها نامگذاری شده و کلیمی ها این بخش را «سرچال» میگفتند، شاید به این دلیل که برای رسیدن به یکی دیگر از محله های قدیمی تهران یعنی «چاله میدان» روندگان باید از این محل گذر میکردند و عودلاجان را بیرون از چال یا سرچال میگفتند، اما بعدها قسمت یهودی نشین عودلاجان بین اهالی یهودی و مسلمان با عنوان «محله» یا «سرچال» معرفی شد و این عنوان هنوز هم معتبر است.

وجه تسمیه عودلاجان

درباره وجه تسمیه این محله مختصر گفته شده يعني «محل تقسيم آب». اما استخراج معنا از اين كلمه غريب هم خالي از لطف نيست. اینکه از دو واژه «عود» و «لاجی» تشکیل شده است که آن هم به دلیل قرارگرفتنش در راسته عطارها بوده است. دیگر اینکه عودلاجان در واقع اودلاجان بوده و از «او» یعنی آب و «دراجیدن» به معنای بخش کردن و «ان» که پسوند مکان است به وجود آمده و این همه یعنی جایی که آب های نهر تقسیم میشود.

از این میان ظن دوم قویتر است که این منطقه در محلی قرار داشته است که کاربری منسوب به این اسم درباره آن میتواند صادق باشد. عودلاجان به دليل ارتفاع بيشترش نسبت به مناطق جنوبي تهران بر اين محله ها تسلط داشت و آب نواحي جنوبي از آنجا تقسيم ميشد. محل تقسيم هم سرچشمه بود. براي همين عودلاجان يا اودلاجان را محل تقسيم آب ميگفتند.

مشخصات