یخدان مویدی کرمان

شهر کرمان پهناورترین استان ایران با داشتن آب و هوای دل‌پذیر، غذاهای سنتی فوق‌العاده، آثار باستانی و بناهای تاریخی زیبا ازجمله ارگ بم و بهره‌گیری از تمدنی کهن یکی از زیباترین مکانهای دیدنی ایران و یکی از بهترین مقاصد گردشگری کشورمان محسوب می‌شود. کرمان جزو پنج شهر تاریخی ایران است. باید بگوییم کرمان تاریخ دور و درازی داشته و شاهد وقایع مهمی از پیشینه کشورمان بوده، به همین علت عنوان پنجمین شهر تاریخی ایران را از آن خود کرده است. گردشگران زیادی برای دیدن حدود 7 هزار جاذبه تاریخی به این شهر سفر می کنند. کرمان، دیار کریمان ایران، یکی از تجلی گاه های تاریخ، تمدن و فرهنگی غنی ایران زمین است. شرایط ویژه زندگی در کویر سبب شده تا انسان‌ها برای تطبیق خود با شرایط گرم و خشک، مجبور به استفاده از خلاقیت و نوآوری باشند. ساخت قنات‌ها، آب انبارها، سیستم‌های آبرسانی و یخدان‌ها از جمله این ابتکارات است که زندگی را برای مردم پهنه‌های کویر ساده‌تر می‌کرد. از زمان ساخت اولین یخدان‌ها اطلاعات زیادی در دسترس نیست اما از آنجا که ساخت یخدان‌ها کار چندان آسانی نبوده، یخ در بسیاری از شهرها به کالایی لوکس و در اختیار افراد مرفه تبدیل شده بود، هرچند در شهرهای زیادی ساخت یخ توسط تمامی افراد روستا انجام می‌گرفت و بنابراین یخ به تمامی افراد روستا تعلق می‌گرفت. کرمان به عنوان یکی از شهرهای کویری، قنات‌ها و یخدان‌های زیادی داشته است، یخدان‌هایی که با خشت و گل ساخته شده بودند و یخ را در گرمای طاقت فرسای تابستان هم نگاه می‌داشتند. نوک یخدان‌ها به شکل مخروطی ساخته می‌شدند که کمترین آفتاب به آن‌ها بتابد، دیواره‌هایی بلند در اطراف یخدان‌ها ساخته می‌شد که با ایجاد سایه، دمای هوای اطراف را کاهش دهند. مصالح مورد استفاده در یخدان‌ها سنگ ساروج و خشت بوده که به عنوان یک عایق حرارتی کاربرد داشته‌اند. یخدان‌های مشهور کرمان عبارتند از یخدان‌های لنگر، زریسف، رحیم آباد، چوب مفیدی و یخدان مویدی. یخدان مویدی مربوط به دوره سلجوقیان است. چندین باغچه در اطراف این یخدان بوده که در فصل زمستان پر از آب (آب قنات مویدی) می‌شده و پس از آنکه یخ می‌بسته به داخل یخدان به عمق 12 متری زیر زمین هدایت می‌شد. توده‌ای عظیم از یخ طی چند روز به وجود می‌آمد که در طول تابستان، باقی می‌ماند و مردم از آن استفاده می‌کردند. این اثر تاریخی در تاریخ 2 آبان 1378 با شماره ثبت 2437 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.