روستای ماسوله

روستای ماسوله گیلان، روستایی تاریخی و توریستی است، یکی از نقاط تاریخی، سرسبز و خوش آب و هوای شمال کشور ایران با هوای مه آلود، تابستانهای خنک و زمستانهای پر برف است. ماسوله در جنوب غربی استان گیلان در بخش سردار جنگل فومن، ۶۰ کیلومتری شهر رشت ۳۶ کیلومتری شهرفومن و ۲۰ کیلومتری شهر ماکلوان واقع است.

راه قدیمی ماسوله به خلخال که در گذشته شاه راه ارتباطی گیلان و آذربایجان بوده‌ است به منظور حفاظت از محیط زیست، طبیعت بکر و میراث معنوی ماسوله و جلوگیری از تخریب منابع طبیعی و دخل و تصرف، با دخالت سازمان حفاظت از محیط زیست و پایگاه میراث فرهنگی ماسوله در چند دهه گذشته از سمت استان گیلان حفاظت شده‌ است.

ثبت ماسوله در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری

روستای ماسوله در سال ۱۳۵۴ هجری خورشیدی طی شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی به عنوان میراث فرهنگی و طبیعی به ثبت رسیده‌ است. ماسوله در پی احداث جاده ارتباطی جدید بین گیلان و آذربایجان و نیز قحطی ۱۳۲۰ بیشتر جمعیت خود را از دست داد. پس از ثبت ماسوله به عنوان میراث فرهنگی و طبیعی، اجازه ساخت و ساز و توسعه شهر توسط شهرداری ماسوله، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و سازمان حفاظت محیط زیست داده نشد و در نتیجه هزاران تن از اهالی ماسوله طی هفتاد سال گذشته در نقاط مختلف ایران به ویژه تهران ساکن شدند. 

این شهر هم اکنون در برابر مسائلی مانند ریزش سنگ، سیل، رانش زمین، زمین‌لرزه، تصرف به منظور توسعه عمرانی و انسانی و تخریب حفاظت می‌شود و در صف انتظار جهت ثبت به عنوان میراث جهانی برای حفاظت بیشتر قرار دارد.زبان اصلی مردم ماسوله مانند زبان مردم غرب گیلان و جنوب جمهوری آذربایجان، تالشی است که به زبان اوستایی و زبان تاتی بسیار نزدیک است. دین مردم ماسوله اسلام و مذهبشان شیعه است.

پیشینه روستای ماسوله گیلان

حدود سده هشتم هجری مردم قدیمی ماسوله که در ۶ کیلومتری شمال غرب این شهر واقع است به همراه مردمانی از نقاط مختلف سرزمین گسترده ایران به نقطه‌ای که هم اکنون به عنوان شهر ماسوله شناخته شده‌است کوچ کردند.ماسوله با کوهستان‌های مرتفع، جنگل و ییلاقات سرسبز از توریستی‌ترین مناطق شمالی کشور ایران با جلوه‌های طبیعی فراوان به ویژه در اواخر بهار و تابستان است و قلهٔ شاه معلم در ماسوله با ارتفاع ۳٬۰۵۰ متر بلندترین نقطه استان گیلان و نقطه ای جذاب برای گروه‌های کوهنوردی می‌باشد.

دو هتل در داخل فضای معماری سنتی ماسوله و چندین هتل در جادهٔ منتهی به آن پذیرای گردشگران ایرانی و خارجی هستند همچنین تعداد زیادی مهمانخانه و خانهٔ اجاره‌ای هم در این زمینه وجود دارندکه گردشگران می توانند در این مکانها اسکان پیدا کنند و سفر خاطره انگیزی را در زندگی خود به تصویر بکشند.

روستای ماسوله دارای معماری منحصر به‌ فردی است. محوطه جلوی خانه‌ها و پشت بام‌ها هر دو به عنوان پیاده‌رو استفاده می‌شوند. بافت معماری ماسوله در دوران زندیه شکل گرفته‌ است و خیابان‌های کوچک و پله‌های بسیار به هیچ وسیله نقلیه موتوری اجازه ورود نمی‌دهد. معماری ماسوله در یک جمله توصیف می‌شود حیاط ساختمان بالایی پشت بام ساختمان پایینی است. تعداد طبقات ساختمان‌ها معمولاً تا دو طبقه می‌رسد.