میراث فرهنگی شوشتر ، پل بند لشکر

پل بند لشکر

شوشتر از شهرهای استان خوزستان در جنوب غربی ایران است که در دامنه کوه‌های زاگرس قرار دارد و یکی از تاریخی‌ترین شهرهای ایران است. شهری که قدمتش را بیش از 7 هزار سال تخمین زده اند. این شهر در دامنه ی کوه ‌های زاگرس قرار دارد و از وجود آثار تاریخی بی‌ نظیر و معماری فوق ‌العاده ‌ای بهره می برد؛ آثاری که تماشای هر یک بسیار لذت بخش است. این شهر دارای جاذبه های گردشگری فراوانی است. آثار تاریخی در ایران یکی از پرطرفدارترین جاذبه های هر شهر و دیار و منطقه می باشد. هر یک از این آثار به دوره ای از تاریخ مربوط می شود و از آن دوره حرف ها برای گفتن دارد.یکی از این اثار مهم تاریخی که مربوط به دوره ی حکومت ساسانیان در ایران می باشد پل بند لشکر واقع در شهر شوشتر استان خوزستان است.

اهمیت این بنا

در مورد اهمیت این بنای تاریخی همین بس که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. پل بند لشكر در خارج از دروازه لشكر شوشتر ساخته شده و كنار بقعه امامزاده عبداله قرار دارد.  اين پل داراي نقش حياتي در ارتباط بين شوشتر با آباديهاي جنوب آن داشته است.

بناهای تاریخی مواردی هستند که نه تنها برای تاریخدانان و باستان شناسان مورد توجه و ارزش و اهمیت می باشند بلکه افراد عادی نیز با نگاه به آنان به وجد می آیند که انسان های گذشته چه طرز تفکری داشته اند که چنین بناهایی را با این ظرافت و استقامت خلق کرده اند، بدون اینکه از ابزار و ماشین آلات پیشرفته ای برخوردار باشند. در اینجاست که باید اعتراف کنیم هر یک از این یادگاری های تاریخ مانند گنجینه ای است که به توجه، محافظت و مراقبت انسان های امروزی احتیاج دارد تا برای نسل های بعدی نیز بماند و آنها هم با تاریخ و تمدن گذشتگان خود آشنا شوند.

قسمت های مختلف پل بند لشکر

در انتهاي ضلع شمالي برفراز صخره‌اي كه ابتداي پل بند محسوب مي‌شود يك اتاقك صخره‌اي به شكل چهارطاقي قرار دارد كه ظاهرا قبل از اسلام كاربرد مذهبي(سمبل چهار عنصر مقدس آب، باد، خاك و آتش) و بعد از اسلام به نواقلي(اتاقك نگهباني) تبديل شده است. در ضلع جنوبي پل بند بقاياي سه آسياب سنگي وجود دارد كه آرد مورد نياز ساكنان محلات مجاور را تامين مي‌كرد.در حدود دويست متر پايين‌تراز پل بند لشكر، حصار باروي قديمي به نام قلعه نظامي خرم(دو ديوار ممتد از اين قلعه در پشت كارخانه صنايع غذايي مجيد ديده مي شود) قرار دارد كه شايد در ناميدن اين پل به لشكر بي‌تاثير نبوده است. پل بند لشكر داراي 13 دهانه آبرو است(چندي پيش سه دهانه در ضلع جنوبي آن زير خاك مدفون شده بود و اكنون بيرون آورده شده‌اند).

مصالح به کار رفته در پل بند

جنس مصالح به كار رفته در ساختمان بند، ماسه سنگ و ملات ساروج است. طول پل 124 متر و ميانگين ارتفاع آن 8/35 متر است. طاق‌ها و شكل آنها از طاق‌هاي دوره صفوي است(اين پل بند در دوره صفوي تعمير شده است) ولي شالوده اصلي پل مربوط به دوره ساساني است. در زمان حشمت‌الدوله در عصر قاجار 5 دهانه پل ويران شد كه مخارج بازسازي آن برآورد شده بوده ولي چون تعمير نشد مردم با الوار آنرا تعمير كردند كه بر اثر فشار آب ويران شد. درحال حاضر اين پل بند سالم‌ترين پل بند به جا مانده از دوره ساساني است. پل بند لشكر در دوره ساسانیان و خارج از دروازه لشكر كه بسمت عسكر مكرم باز می شده ساخته شده است. این پل با شماره 2359 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.