صومعه خور ویراپ ارمنستان

صومعه خور ویراپ ارمنستان یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های گردشگری ارمنستان است. برخی معتقدند کوه آرارات در گذشته این صومعه را از شر آسیب زلزله‌ای مهیب مصون داشته است. نام ارمنی این صومعه به معنای ” قلعه ای در ابرها ” است.

صومعه خور ویراپ به معنی گودال عمیق یا چاه عمیق، صومعه‌ای است متعلق به کلیسای حواری ارمنی، که در دشت آرارات، این صومعه حوزه علمیه دینی و محل اقامت جاثلیق ارمنستان می‌باشد.شهرت این صومعه مربوط به زمان زندانی شدن گریگور روشنگر توسط پادشاه تیرداد سوم می‌باشد این صومعه هم‌اکنون یکی از زیارتگاه‌های اصلی ارمنی‌ها می‌باشد.

موقعیت مکانی صومعه خور ویراپ ارمنستان

صومعه خور ویراپ در نقطه صفر مرزی بین ارمنستان و ترکیه قرار دارد. صومعه در حدود ۸ کیلومتری جنوب شهر آرتاشات، استان آرارات واقع شده‌است. این بنا در زمان سلسله اشکانی ارمنستان در دشت آرارات در ارتفاعی معادل ۲۳۰۰ متر از سطح دریا ساخته شده‌است و ساخت آن به سده ۷ میلادی بر می‌گردد. این صومعه که در مکان پایتخت کهن ارمنستان یعنی شهر شهر باستانی آرتاشات بنا شده بود

امکانات این صومعه بسیار قابل توجه و شامل سیستم گرمایشی و حمام است. در نزدیکی این ساختمان کلیسایی مربوط به قرن ۱۱ قرار دارد. این صومعه که در پایتخت قدیم ارمنستان به نام شهر آرتاشات قرار داشت در آن زمان به عنوان زندان استفاده می شد. این صومعه دارای سیاهچالی گود و ترسناک می باشد که به همین دلیل از واژه ارمنی خور ویراپ به معنی سیاهچال نیز برای نام کلیسا انتخاب شد.

تاریخ ساخت صومعه خور ویراپ ارمنستان

ارمنستان اولین کشوری بود که مسیحیت خود را اعلام کرد. کلیسای کوچک در منطقه  Virap Kirat در سال ۶۰۴ میلادی ساخته شد و نرسس سوم سازنده کلیسا آن را به نام نشان ستایش سنت گریگوریو مقدس بنا نهاد و در طول قرن های دیگر بار­ها بازسازی شد. در سال ۱۶۶۲ کلیسای بزرگتر به نام “آستوآتسین مقدس” به معنی مادر مقدس خدا در اطراف کلیسای قدیمی، صومعه، سالن ناهار خوری و حجره راهبان ساخته شد.

گریگوریو فرزند آنا از خاندان ایرانی بود که پس از مرگ پدرش به بیزانس برده شد. به همین ترتیب او در محیطی مسیحی پرورش یافت روزی گریگوریو به همراه پسر پادشاه آن زمان ” تیرداد سوم ” برای تصاحب پایتخت پادشاه به ارمنستان آمد.

جاذبه های صومعه خور ویراپ ارمنستان

پس از تصرف ارمنستان، تیرداد با گریگوریو و دیگر ملازمانش به شکار رفتند و پادشاه دستور داد که برایش قوچی قربانی کنند. گریگوریو نپذیرفت و به همین دلیل او را به سیاهچال خور پیراپ انداختند. سنت گرگوری روشنگر، در ابتدا برای ۱۳ سال در محل سیاهچاله‌ ی اکنون صومعه خورویراپ به معنای “ قلعه‌ای در ابرها ” است زندانی شد و پس از آن به استاد دینی پادشاه تبدیل شد، و او رهبر فعالیت‌های تبلیغی در کشور در سال ۳۰۱ شد. صومعه خورویراپ و بین دو سیاه چاله قرار گرفته است.

این صومعه نیز مورد توجه بسیاری از توریستان و گردشگران قرار گرفته که از آن بازدید می‌کنند. پس از آن، شاپور دوم، شهر آرتاشات را ویران ساخت و و خسرو سوم پایتخت ارمنستان را به شهر دوین منتقل نمود. ارگ شهر آرتاشات بر روی همین تپه صومعه خور ویراپ قرار داشته و خور ویراپ که زندان سلطنتی بوده در درون آن ارگ قرار داشته است. 

مدرسه علمیه خور پیراپ

در قرن هجدهم، خور پیراپ به عنوان مدرسه علمیه مورد استفاده عالمان قرار گرفت و موجب تربیت ۴۰ طلبه دانش های دینی مسیحی گشت. اما اکنون تبدیل به یک خرابه شده است.کوه آرارات هم اکنون در ترکیه قرار دارد اما در زمان رضاشاه پهلوی یک قطعه از کوه متعلق به ایران بود. از آنجا که کرد های کشور ترکیه برای فرار از این کوه بهره مند می شدند، دولت ترکیه به رضاشاه پیشنهاد نمود تا با یک دیگر مبادله زمین انجام دهند. با پذیرفته شدن مبادله توسط رضاشاه، منطقه قُطور به ایران واگذار گردید و این کوه نیز به ترکیه داده شد. هم اکنون منظره کامل کوه آرارات از نقطه شمال­ غربی ایران هم بخوبی پیداست.