آشنایی با حرمین شریف کاظمین

حرمین شریف کاظمین | The Holy Shrine (Roza), Kazmain

حرمین شریف کاظمین، متعلق است به امام هفتم شیعیان، حضرت موسی الکاظم و امام نهم حضرت محمد تقی معروف به امام جواد است. حرمین شریف کاظمین در شهر کاظمین عراق واقع شده است.

ساختمان کنونی حرمین شریف کاظمین، از ساخته‌های دوره آغازینِ صفویه و اضافات دوره‌های بعدی است. معماری و هنر دوره صفویه از ایوان‌های زیبا و کاشی‌کاری‌های معرق نفیس و آینه‌کاری‌های بدیع در آن به وضوح قابل مشاهده است.

حرمین شریف کاظمین، دارای دو گنبد طلایی است که هر یک بر روی یکی از دو قبر قرار گرفته ‌است. در زیر دو گنبد فضای مربع مستطیل است که میانه دو دیوار شرقی و غربی را دو ستون عظیم دربرگیرنده گنبدها اشغال کرده‌است؛ یک ضریح نقره‌ای قبر‌ها را با دو صندوق خاتم نفیس در بردارد؛ با ورود از ایوان جنوبی به نخستین رواق و سپس به درون حرم و گنبدخانه نخست در برابر قبر موسی بن جعفر قرار خواهیم گرفت و در پشت سر او قبر جواد قرار دارد.

پیرامون حرمین شریف کاظمین، چهار شبستان بزرگ قرار گرفته و رواق‌های جنوبی و غربی هر یک به ایوانی زیبا و بزرگ راه دارد. مجموعه حرم و رواقها را سه صحن وسیع دربردارد که صحن غربی به نام «صحن قریش» می‌باشد.

برج و بارو و دروازه‌های هفت‌گانه صحن با معماری زیبای آن و کاشی‌کاری نفیس پراکنده در سردرها و کتیبه‌ها چشم بیننده را می‌نوازد. برج و بارو و دروازه‌های هفت‌گانه صحن که با توجه به معماری زیبای آن و کاشی‌کاری نفیس پراکنده در سردرها و کتیبه‌ها چشم بیننده را می‌نوازد، از ساخته‌های فرهاد میرزای قاجار (عموی ناصرالدین شاه) می‌باشد.

برخی بیوت و ضمایم حرمین شریف کاظمین

مسجد صفوی؛ این مسجد از ساخته‌های شاه اسماعیل صفوی است که پس از تسخیر عراق آن را به سبک ساختمان‌های عراقی ساخت. مسجد از زیبایی خاصی برخوردار است که حس تحسین بیننده را در برابر عظمت ستون‌های ضخیم و طاق‌های قوسی آن برمی‌انگیزد و دارای گنبد کاشی‌کاری بسیار کوتاهی است که به زحمت می‌توان آن را از درون صحن دید. در جنب محراب و منبر کهن مسجد، پنجره‌ای به درون رواق شمالی حرمین شریف کاظمین، باز شده‌ است که از میان آن، ضریح قابل مشاهده است.

مشاهیر مدفون در حرمین شریفین کاظمین

آرامگاه خواجه نصیرالدین طوسی

وی از بزرگان جهان علم و دانش و از مشاهیر دانشمندان است که دوست و دشمن بر جلالت قدر و عظمت مقام او اتفاق نظر دارند. او در سال ۶۷۲ هـ. ق درگذشت و در گور یکی از خلفای بنی العباس که در جوار حرم کنده و آماده شده بود مدفون گردید. بر روی قبر او ضریحی فولادی و کهن قرار دارد.

آرامگاه شیخ مفید، که در مشرق رواق جنوبی حرمین شریف کاظمین، قرار دارد. وی از بزرگان شیعه و فقها و متکلمان چیره‌دست و توانا بود که در سال ۴۱۳ هـ. ق درگذشت. بر روی قبر او ضریحی فولادی و کهن قرار دارد و بر بالای قبرش، بر روی مرمر قطعه شعری است که منسوب به مهدی می‌باشد: لاصوّت الناعی بفقدک إنّه × یومٌ علی آلِ الرسول عظیمُ.

آرامگاه ابوالقاسم جعفر بن محمد بن قولویه

از بزرگان و فقها و محدثین امامیه است. وی در سال ۳۶۸ هـ. ق درگذشت و آرامگاهش در مشرق رواق جنوبی حرمین شریف کاظمین به همراه قبر شیخ مفید است. آرامگاه جمع کثیری از وزرا، فقها و اعیان، که برخی از مشاهیر آنان عبارتند از: موسی بن ابراهیم بن موسی بن جعفر (او یمن را در دوران مأمون تسخیر نمود و مردم را به امامت رضا دعوت کرد) معزّالدوله آل بویه، جلال الدوله آل بویه، وزیر مهلبی، عمید الجیوش، فخرالدوله دیلمی، مشرف الدوله دیلمی، ابن حمدون، ضیاءالدین ابن الأثیر، ابن الناقد، ابن العلقمی، فرهاد میرزا، آیت‌الله سیدحسن صدر و گروهی دیگر از این خانواده، سید هبه الدین شهرستانی و…

* آرامگاه سید مرتضی و سید رضی:

این دو برادر از اعیان و مشاهیر و بزرگان امامیه در قرن پنجم هجری به‌شمار می‌آیند. قبر این دو تن در دو ساختمان جداگانه بیرون صحن و در نزدیکی یکدیگر در جنوب شرقی دیوار صحن قرار دارد.

* قبر ابویوسف قاضی

وی در سال ۱۶۶ هـ. ق به منصب قضاوت در بغداد پایتخت خلافت بنی العباس برگزیده شد و نخستین کس در اسلام است که به عنوان «قاضی القضات» شهرت یافت. قبر او در جنوب شرقی صحن، درون یکی از حجره‌ها می‌باشد.