آرامگاه همایون هند

آرامگاه همایون مقبره هند

آرامگاه همایون مقبره‌‌ی (Tomb of Homayoun India) متعلق به همایون، یکی از پادشاهان گورکانی هند است در سال ۱۵۷۰ بدستور همسر اول همایون پادشاه، بگابگوم (وی زنی باهوش، باسواد و آشنا به علم پزشکی و روانشناسی بود و از بستگان نزدیک پادشاه  بشمار می‌رفت) و بدست معمار ایرانی بنام میراک میرزا قیاس ساخته شد.

همایون در میان پادشاهان مغول از لحاظ خصوصیات به فرهنگ و مرام ایرانی نزدیک تر بود. مادر همایون ایرانی و همسری که به عنوان ملکه اختیار کرد، نیز زنی متدبر از دیار ایران بود. همایون در شرایط سخت حکومتش حفظ تاج و تختش را مدیون ایرانی ها شد و به دلیل علاقه بسیاری که به ایارن و فرهنگ ایرانی داشت، زبان دربارش را فارسی کرد و خود دیوان شعری با زبان پارسی دارد. بنای همایونی که رنگ و بوی ایران می دهد، به عنوان معماري معرف ذوق و سليقه استعداد و كارداني دو ملت باستاني آسيا ايران و هند است که جان و روح این بنای تاریخی را تحت تاثیر قرار داده است.

طراحی آرامگاه همایون هند

محوطه زیر گنبد مقبره همایون الهام گرفته از محوطه زیر گنبد بنای گنبد سلطانیه است و دلیل آن بازدید شاه همایونی از این گنبد بوده است و نسبت به طراحی و معماری آن بسیار علاقه نشان می داد. معمار آن سید محمد بن میرک غیاث الدین بود که به دستور همسر همایون حمیده بانو بیگم به مدت 8 سال ساخته شد. محمد بن میرک غیاث الدین آرامگاه همایون را در وسط باغ ساخت . باغ در چهار بخش اصلی تقسیم شده است که هر بخش توسط کانال به 36 بخش دیگر جداسازی شده است.

بنای همایونی از قرن 17 تا قرن 19 باغ به تدریج با مقبره فرزندان همایون و همراهان او پر شد و چند امپراتوران مغول حتی در داخل مقبره همایون خاک سپاری شدند. با گذشت زمان مقبره همایون عنوان گورستان سلسله مغول به دست آورده است.

اولین مقبره در فضای آزاد

مقبره همایون، اولین مقبره با فضای آزاد و باغ گونه در تمام هند است که در منطقه نظام‌الدین در دهلی قرار گرفته است. همچنین اولین بنا در هند است که در نمای آن از سنگهای ماسه‌ای قرمز رنگ استفاده شده است. در محوطه این مقبره تاریخی، علاوه بر ساختمان مقبره همایون ساختمان‌های دیگری نیز از جمله مقبره عیسی‌خان‌نیازی یک نجیب زاده افغانی که در دربار شیرشاه سوری بوده و علیه مغول‌ها جنگ کرده، وجود دارد. مقبره همسر همایون ، حمیده بگوم، دارا شیکو و چند تن از دیگر نوادگان همایون نیز در این محوطه قرار دارد.

محوطه باغ‌مانند این مقبره از باغ‌های ایرانی بخصوص «چهارباغ» الهام گرفته است بطوریکه دارای ۴ خیابان اصلی و دو نهر آب اصلی است که به مقبره منتهی می‌شوند. معماری بکار رفته در ساخت این اثر در نوع خود بی‌نظیر و در تاریخ هند اولین بوده و به همین دلیل الهام‌بخش بسیاری از بناهای دیگر شده است. آرامگاه همایون در دهلی در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.