کاخ آقا محمدخان قاجار
آشنایی با کاخ آقا محمدخان قاجار گرگان
آقا محمدخان قاجار زادهٔ 27 محرم 1155 هجری قمری برابر با 27 خرداد ماه 1121 خورشیدی و 17 ژوئن 1742 میلادی در دشت اشرفی در میانه راه ساری به گرگان است. مراسم تاجگذاری در کاخ آقا محمدخان قاجار گرگان را در 15 ربیع الثانی 1195 هجری قمری برابر با 1 فروردین ماه 1161 خورشیدی و 21 مارس 1782 میلادی در ساری برگزار کرد و سرانجام در 21 ذی الحجه 1211 هجری قمری برابر 27 اردیبهشت ماه 1177 خورشیدی و 17 مه 1798 میلادی در شوشا درگذشت.
آقامحمد خان فرزند محمد حسن خان قاجار و او نیز فرزند فتحعلی خان فرزند شاه قلی خان فرزند جهانسوز خان بود. مازندران و بار فروش (بابل امروزی) مرکز حکمرانی محمدحسن خان بود و فتحعلی خان حاکم گرگان و در استرآباد حکومت می‌کرد. اینان شیعه مذهب بودند. نادرقلی خان پس از کشتن فتح علی خان رقیب سرسخت خویش در خواجه ربیع طوس و با سعی و تلاش خویش به مقام شاهی رسید.
تاریخ زندگی آقا محمد خان قاجار
فرزندان محمدحسن خان از بیم سپاهیان زند به ترکمانان پناه بردند و آقا محمدخان که پس از کشته شدن پدر رئیس تیره قوانلو گردیده بود در منطقه خود لشکری فراهم آورد، ولی نتوانست در نبرد با حاکم نیرومند گرگان محمدحسین خان قاجار دَوَّلو (د 1177 ق/1763 م) کاری از پیش ببرد و از این رو متواری گردید، لیکن محمدخان سوادکوهی حاکم مازندران که محل اختفای وی و یارانش را می دانست، او و یارانش را در اشرف (بهشهر) دستگیر کرد و به تهران نزد کریم خان فرستاد.
وکیل پس از دلجویی از آنان، آقا محمدخان و خاندان او را 2 سال در دامغان زیرنظر نگاه داشت، ولی به علت عدم اطمینان کافی به توصیه محمدحسین خان آنان را را دوباره به تهران آورد و گروهی از جمله حسینقلی خان برادر آقا محمدخان را به قزوین تبعید کرد و دسته دیگر را که آقا محمد خان نیز در میان آنان بود، به شیراز گسیل داشت. پاره ای از افراد برجسته خاندان آقا محمدخان نیز به مرور زمان خود را به شیراز رساندند و به وی پیوستند. منابع حاکی است که همه آن ها در دربار زند با احترام روزگار می گذراند و حسینقلی خان به دستور کریم‌خان به حکومت دامغان منصوب گردید.
سفری به یادماندنی به زیباترین جاذبه های کشور همراه با تور طبیعت گردی ایلیا گشت !
پادشاه بی تخت و تاج
وی پس از چندی از محل حکومت خود به مازندران و گرگان رفت و با جمع کردن سپاهیانی از ترکمانان و قاجاریان، با نام جهانسوزشاه ادعای سلطنت کرد و بارفروش (بابل) را مرکز حکومت خویش ساخت، اما در برابر لشکریان زند شکت خورد و گروه بسیاری از مردم مازندران به دستور زکی‌خان زند (پسر عموی کریم خان) کشته شدند. حسینقلی خان که او را «پادشاه بی تخت و تاج» نامیده اند،
در 1181 ق/1767 م توسط دو تن از غلامان خود کشته شد و این امر موجب شد که برادرش آقا محمدخان برای مدتی در دربار کریم خان در شیراز تحت مراقبت شدیدتری قرار گیرد. دراین مقاله میخواهیم شما را با یکی از کاخ های این شاه قاجار در شهر گرگان آشنا کنیم پس با ایلیا گشت همراه باشید.
ویژگی های کاخ آقا محمدخان قاجار
کاخ آقا محمدخان قاجار مربوط به اوایل دوره قاجار است و نخستین کاخ این دوره قلمداد می شود. ای این اثر تاریخی دارای ویژگی های خاص معماری از جمله پلان مستطیل شکل، دوستون چوبی با سرستون های مقرنس کاری شده در ضلع شمالی و جرزهای ضخیم و اندود خارجی سیمان و اندود داخلی گچ در بنا است.این عمارت تاریخی یکی از با ارزشترین آثار تاریخی شهرستان گرگان است که از آن به عنوان تنها عنصر باقی مانده معماری دارالحکومه آقا محمدخان یاد می شود.
کاخ آقا محمدخان قاجار بوسیله آقا محمدخان قاجار در سال 1165 خورشیدی در باغ معروف به «عباس خانی» در گرگان (استرآباد) بنا شد. سال ها پس از آن، پهلوی اول نیز در 600 متری این کاخ، کاخ خود را بنا کرد. در سال 1007 هـ. ق طبق دستور شاه عباس اول صفوی زمین‌های این محدوده به قیمت 45 تومان از صاحبان آن جهت احداث دولتخانه خریداری گردید و بناهای متعدد دولتخانه در آن ساخته شد. علاوه بر این، پس از به قدرت رسیدن آقا محمد خان قاجار، این مجموعه، محل اقامت و ستاد جمع آوری قوای نظامی وی قرار شد که در آن دوره جزء محله نعلبندان شمرده می شد.
خرید تور داخلی و تور خارجی و رزرو بهترین هتل ها در ایلیا گشت !
معماری کاخ آقا محمدخان قاجار گرگان
کاخ آقا محمدخان قاجار به دیوانخانه ساری و تخت مرمر تهران شبیه بود و جیمز موریه، جهان گردی که تقریباً 200 سال پیش، از این کاخ دیدن کرده است، از در ورودی بزرگ طلاکاری و نقاشی شده باغ که اکنون اثری از آن بر جای نیست، خبر داده و نوشته جلوی در ورودی، میدانی است که به در اصلی کاخ منتهی می شود. از در ورودی راهی کشیده که دو طرف آن را درختان مرکبات کاشته بودند و همه پربار بود.
آخرین قسمت این راه به دیوانخانه عالی میرسد که دو ستون عظیم چوبی دارد که بر روی آن ها نقوشی از قهرمانان قدیم ایران دیده می شود. کاخ آقا محمدخان قاجار در شهر گرگان، خیابان کاخ، روبروی دبیرستان ایرانشهر واقع شده و این اثر در تاریخ 10 بهمن1383 با شمارهٔ ثبت 11288 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
-
کاخ آقا محمدخان قاجار -
کاخ آقا محمدخان قاجار
-
کاخ آقا محمدخان قاجار
-
کاخ آقا محمدخان قاجار
