قنات باغ زارچ یزد

یزد یکی از شهرهای تاریخی ایران است که قدمت جاذبه های آن سبب شده این شهر جزء اولین شهر تاریخی خشتی ایران و دومین شهر تاریخی جهان قرار دارد. با توجه به فراوانی جاذبه های شهر یزد مانند: قنات باغ زارچ یزد و بناهای خشتی، این که نام این شهر تاریخی در سازمان یونسکو به ثبت رسیده از آن به عنوان یک شهر بین المللی هم یاد می شود.

یزد به شهر بادگیر ها و قنات ها

یزد به شهر بادگیر ها و قنات ها مشهور است و در گوشه گوشه ی این شهر می توان به نظاره تاریخ نشست و از غرق شدن در زیبایی های آن لذت برد. یزد از جمله استانهای تاریخی و منحصر به فرد و یکی از زیباترین شهرهای خشتی دنیا است که با داشتن جاذبه های زیبا و کم نظیر، همه ساله گردشگران و مسافران زیادی را به سوی خود جلب می کند.

ویژگی های متنوع طبیعت استان

ویژگی های متنوع طبیعت استان برای گردشگران داخلی و خارجی جالب و جذاب است بطوری که طبیعت چند گونه و کاملا متفاوت، یکی از پرجاذبه ترین دیدنی های این استان به شمار می رود. طولانی‌ترین قنات در جهان، به نام «قنات باغ زارچ یزد» در استان یزد واقع شده است. این قنات 100 كيلومتر طول دارد و تعداد چاه‌های آن 2115 حلقه می‌باشد. قدمت این قنات بیش از 3 هزار سال است. یکی از ویژگی‌های جالب قنات، مقطع مربعی آن است. دیگر قنات‌ها مقطعی بیضوی یا دایره‌ وار دارند.

قدمت قنات باغ زارچ یزد

این ویژگی نشان می‌دهد که قدمت این قنات به زمان زرتشتیان برمی‌گردد. تا نیم قرن پیش نیز آبدهی قنات زارچ بیش از 150 لیتر در ثانیه بود اما به دلیل حفر بی رویه‌ی چاه‌های عمیق و نیمه عمیق در حریم آب قنات، آبدهی آن به شدت کاهش یافته است. طول قنات زارچ استان یزد از روستای فهرج شروع می‌شود، از روستاهای خویدک، دهنو و اکرمیه می‌گذرد و پس از عبور از میدان امیرچخماق شهر یزد به زارچ در خارج از شهر می‌رسد. سه شاخه شور و شیرین و ابراهیم خویدکی این قنات، بیش از هزار حلقه چاه دارند که به دست مردمان زحمتکش این منطقه احداث شده‌اند.

از آنجا که مادرچاه قنات باغ زارچ یزد از شاخه شور می‌گذرد، کیفیت آب این بخش پایین است و بعدا در شاخه‌های دیگر گواراتر می‌شود. امروزه دو شاخه شیرین و ابراهیم خویدکی خشک شده‌اند و تنها شاخه شور مانده است. قنات زارچ یزد متعلق به بخش خصوصی و مالکیت آن متعلق به 10 خانواده است که روی هم 40 هکتار زمین را زیر کشت دارند و زمین هایشان را با آب این قنات سیراب می‌کنند. چاه‌های این قنات برخلاف چاه‌های بیشتر قنات‌های مشابه خود، مربعی شکل و به سبک قنات‌های دوره پیش از اسلام است.

شورای قنات باغ زارچ یزد

هم اکنون شورای قنات زارچ یزد، مدیریت آن را به عهده دارد و دو نفر میراب را برای تقسیم آب قنات برای یکسال، انتخاب می‌کنند. این قنات مهم و تاریخی از سویی در معرض آلودگی‌های ناشی از فاضلاب و ساختمان‌سازی‌های غیراصولی در یزد و اطراف آن و از سوی دیگر تحت تاثیر خشکسالی‌های اخیر قرار گرفته و به این ترتیب هم از کیفیت و هم از کمیت آب این قنات کاسته شده است. قنات زارچ در تاریخ 16 تیر 1384 با شماره 14830 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.