خانه دبیرالملک تهران

خانه دبیرالملک تهران

در سراسر تهران خانه‌های قدیمی بسیاری وجود دارد که امروزه بدل به میراث ملی و مکان‌هایی دیدنی شده‌اند، بسیاری از این خانه‌ها به سبک معماری قاجار ساخته شده‌اند. معماری دوران قاجار را تقریبا به دو بخش می‌توان تقسیم کرد در دوره‌ی اول این معماری بیشتر تحت تاثیر سبک معماری اصفهان بوده و در دوره‌ی دوم که از سلطنت ناصرالدین شاه آغاز می‌شود سبکی ترکیبی متشکل از معماری بومی و غربی پیدا می‌کند. در بسیاری از ساختمان‌های این دوره می‌توان ستون‌های بزرگ و تزیین شده با نقش و نگارهای مختلف را مشاهده کرد. در آن دوران بسیاری از ثروتمندان، خانواده‌های سلطنتی و صاحب منسبان خانه‌هایی با معماری خاص متشکل از حیاط، اندرونی و بیرونی برای خود می‌ساختند. یکی از معروف‌ترین خانه‌هایی به جا مانده از دوران قاجار که در حال حاضر می‌توانید از آن بازدید کنید، خانه دبیرالملک است.

قدمت خانه دبیرالملک

این خانه متلعق به میرزا محمد حسین خان فراهانی است؛ فراهانی در دوران قاجار مربی دستگاه مستوفی‌گری بوده است؛ مستوفی قاجار در واقع کسانی بودند که درآمدها و هزینه‌هایی را بررسی کرده و در واقع مسولیت حساب و کتاب‌ها را برعهده داشتند، آنها همچنین مسول جمع‌ آوری مالیت از بخش‌ها و اقشار مختلف نیز بودند؛ مستوفیان از جمله مقام‌های مهم دربار قاجار به شمار می‌رفتند، همانطور که پیشتر اشاره شد، فخرالملک از مربیان همین دستگاه بود. 24 اسفند 1383 روز باشکوهی برای بنایی 140 ساله در تهران است که به عمارت دبیرالملک شهرت دارد. این بنا معروف به عمارت دبیرالملک متعلق به میرزا محمد حسین خان فراهانی ملقب به دبیرالملک می باشد که با تاثیرپذیری از معماری اروپایی تزیین گردیده و وجود درب و پنجره متعدد و تزئینات ویژه نمای جنوبی آن کاملا شاخص و از لحاظ بصری جلوه ای خاص به آن بخشیده است.

این خانه با 140 سال قدمت و پلانی مستطیل شکل و در راستای شمالی- جنوبی است. این خانه در محل باغ امین ساخته شد و در همان دوران کوچه‌ای که دبیرالملک خانه‌ی خود را در آن ساخت به خودش تغییر نام پیدا کرد، شواهد تاریخی نشان می‌دهد که نام کوچه‌ی فخرالملک در نقشه‌های دوران ناصری نیز مشاهده شده است. خانه دبیرالملک در دی ماه سال گذشته پس از یک دوره بازسازی دوباره درهایش به روی بازدیدکنندگان گشوده شد و عنوان نخستین خانه فراغت پایتخت را نیز از آن خود کرد.

جاذبه های دیدنی خانه‌ی فراغت

حال شاید از خود بپرسید که منظور از خانه‌ی فراغت چیست و چه چیزهایی را در آنجا خواهیم دید؟ در بخش زیرین این ساختمان یک اتاق فرار وجود دارد، منظور از اتاق فرار محلی برای بازی‌های معمایی با استفاده از ابزرهای مختلف و در اینجا تاریخی است. اتاق نشیمن این خانه اکنون مکانی برای برگزاری نمایشنامه‌خوانی است؛ در بخش‌های دیگر ساختمان همچنین می‌توانید از اتاق‌های تنهایی، بازی، موسیقی و همچنین سینمای دو نفره دیدن کنید.

وقتی از درهای چوبی و قدیمی ورودی ساختمان عبور کنید وارد تالار اصلی عمارت دبیرالملک می شوید. چشمتان به یک کرسی بزرگ با نقاشی قدیمی که راوی دیدار خسرو و فرهاد است و توسط حسین اسماعیل زاده کشیده شده، قرار دارد. این بخش از خانه فراغت «تالار نمایشنامه خوانی» نام دارد که گروه های مختلف تئاتر و هنرمندان از آن استفاده می کنند. عمارت دبیرالملک در منطقه 12 با حمایت شهرداری تهران به عنوان اولین خانه اوقات فراغت در تهران به حساب می آید. این خانه در اسفند سال 1383 به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد.