هر شغلی برای خودش کلماتی اختصاصی دارد. برای مثال در گردشگری همه‌ی مردم کلمه‌ی چارتر یا لحظه آخری را کاملا می‌شناسند؛ اما تا به حال در صنعت هواپیمایی کلمه ایکائو و یاتا را شنیده‌اید؟
اگر برای مسافرت خود، از هواپیما استفاده کرده باشید یا علاقه‌مند به مسائل مربوط به هواپیما بوده باشید، حتما احتمال آن می‌رود که کلمات یاتا و ایکائو را شنیده یا دیده باشید. این کلمات اصطلاحات هواپیمایی هستند که دارای کدهایی مخصوص خود می‌باشند و به وسیله این کد شما میتوانید هواپیما یا فرودگاه خود را شناسایی کنید. برای زمان‌هایی که به طور مثال نمیتوانید از طریق زبان ارتباط برقرار کنید، این کد نشان دهنده‌ی تمام اطلاعات شما برای پرواز است و به راحتی میتوانید کلماتی که در آن به اختصار آمده‌است را بخوانید.
بهرحال این دو عنوان با هم تفاوت‌هایی دارند که در این مطلب تصمیم به توضیح آن کرده‌ایم. با ایلیا گشت همراه باشید.
کد یاتا چیست؟
به بلیت هواپیمای خود دقت کنید. بر روی آن حروف اختصاری ثبت شده است که مطمئنا از یافتن منظور آن ها بدون آگاهی از آن که آن ها نشانگر چه چیزی هستند، ناتوان هستید. به هر حال در قسمت از بلیت هواپیمای شما نام فرودگاه مبدا و در قسمت دیگری کدی به نام کد یاتا ثبت شده است. یاتا به زبانی ساده به معنای این است که به صورت خلاصه و اختصاری نام فرودگاه ها و یا مختصات آن ها را به صورت اختصار و کد ثبت می کنند و کاربرد اصلی این کدها، شناسایی فرودگاه ها در سراسر جهان است.
یاتا (IATA) که مختصر شده‌ی International Air Transport Association airport code است، در واقع معمولا از ۳ حرف اول وسط و آخر اسم فرودگاه ها به وجود می آید و حکم شناسایی برای آن ها را دارد. به طور مثال IKA کد یاتای اختصای فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) است که از نام انگلیسی این فرودگاه یعنی Imam Khomeini International Airport برداشته شده است. انجمن هوایی یاتا و یا ایکائو فارق از بررسی تفاوت ایکائو و یاتا دو انجمنی هستند که با این که با هم دچار تفاوت هایی هستند اما، هر دوی این کدها برای نظم بخشیدن و سهولت امور در دنیای فرودگاه ها و قوانین پروازی به وجود آمده اند. هر زمانی که در هر کجای دنیا فرودگاهی تاسیس شود و یا شرکت هواپیمایی و ایرلاینی تاسیس گردد، برای دریافت کد یاتا و کد ایکائو اقدام می کنند که البته قبل از آن باید به استانداردهای مشخصی خودشان را رسانده باشند.
کد ایکائو چیست؟
در زمینه ی بررسی تفاوت ایکائو و یاتا دیگر نوبتی هم که باشد، نوبت بررسی کد ایکائو است. کد ایکائو هم همانند یاتا یک کد فرودگاهی است که معمولا برای شناسایی یک فرودگاه به کار می رود. کد ایکائو (icao) که نام اختصاری The International Civil Aviation Organization است در سال ۱۹۴۴ میلادی و تحت نظر سازمان ملل متحد تنها یک سال قبل از به وجود آمدن کد فرودگاهی یاتا تاسیس شد. این کد اختصاری فرودگاهی، که برای نظارت بر عملکرد ناوگان هوایی کشورهای مختلف تاسیس شد از زمان به وجود آمدنش تا به حال دفتر مرکزی اش در واشنگتن قرار گرفته است. هدف سازمان ملل متحد از ایجاد چنین سازمانی، نظارت و مدیریت بر روی اجرای کنوانسیونی که در شیکاگو برای فرودگاه های جهان به وجود آمده است.
این معاهده که کاملا غیر نظامی است و تنها برای نظارت بر معاهدات و قوانین هوایی به وجود آمده است، به همراه کد یاتا یکی از مهم‌ترین معاهدات هوایی است که تا به حال به وجود آمده و به توسط کشورمان ایران هم به امضا رسیده. این سازمان که امروزه دیگر به همراه کد یاتا در مونترال کانادا دفتر مرکزی خود را قرار داده است، در حال حاضر سازمان ایکائو با دارا بودن ۱۹۲ عضور از کشورهای سراسر جهان و همچنین با توجه به سیاست های کاری آن با توجه به راه کارهایی اقتصادی، امن و کارآمد به استانداردسازی پروازهای بین المللی را بر عهده دارد. یکی از اصولی که ایکائو همواره آن را سرلوحه ی کار خود قرار داده این است که؛ به محیط زیست بسیار توجه نماید. شاید یکی از تفاوت های ایکائو و یاتا این باشد که این کد چهار حرفی است. کد فرودگاهی در سند ۷۹۱۰ سازمان ملل متحد به ثبت رسیده است.
تفاوت ایکائو و یاتا
از جمله دلایل عمده ی تفاوت ایکائو و یاتا این است که کد فرودگاهی یاتا معمولا برای هدف هایی همچون جدول اعلام ایرلاین ها، خرید و اعلام اطلاعات بلیت پرواز هواپیما و اهدافی از این قبیل استفاده می گردد. این در حالی است که کد ایکائو کمی تخصصی تر است. ایکائو را برای استفاده و شناسایی امکانات حمل و نقل های هوایی همچون ایستگاه های هواشناسی، شناسایی تمامی امکانات حمل و نقل هوایی، مراکز کنترل ترافیک های هوایی، بررسی پروازها و ایستگاه های بین المللی می باشد.
یکی دیگر از استفاده های ایکائو را که یاتا ندارد این است که برای پروازهایی که بر فراز کشورهای جهان انجام می‌شود، از حروف اختصاری مخصوص ایکائو صورت می پذیرد که این امکان برای یاتا تعریف نشده است. در واقع یکی از موارد تفاوت ایکائو و یاتا این است که یاتا کدی ۳ حرفی و بین المللی است و ایکائو کدی ۴ حرفی و منطقه ای. حتی شکل کد بندی های ایکائو با یاتا نیز متفاوت است. کدهای ایکائو در برد بزرگی و کوچکی کشورها نیز قوانین مجزایی دارد. در ضمن شکل ساختاری ایکائو در مواردی در زمینه‌های سیاسی و اداری دارای فرق هایی می‌باشد. بدون شک فرودگاه‌ها و ناوهای نظامی و غیر نظامی در زمینه‌ی کد ایکائو دارای فرق‌های اساسی و بزرگی هستند که مخصوص به خود می‌باشند.
